درمان پای پرانتزی بدون جراحی

ژنووارم نوعی بد شکلی استخوانی است که باعث انحراف یک یا هر دو پا از ناحیه زانو به سمت بیرون خواهد شد. این اختلال بیشتر در کودکان و نوجوانانی که دچار اضافه وزن هستند دیده می شود. پای پرانتزی در کودکان بسیار شایع است. هنگامی که کودک مبتلا به پای پرانتزی می ایستد و زانوهای خود را کنار هم قرار می دهد، فاصله ی قابل توجهی بین زانو و ساق پاهای او ایجاد می گردد.

 فاصله ایجاد شده ممکن است به مشکل یک یا هر دو پا ارتباط داشته باشد. راه رفتن باعث تشدید حالت پای پرانتزی خواهد شد. در صورتی که کودک شما دارای این علائم باشد پزشک به انجام معاینات جسمانی خواهد پرداخت و برنامه درمانی مناسبی را طراحی می‌کند تا مجددا پاهای کودک تقویت شوند.

علل و فاکتورهای خطر در بروز پای پرانتزی

 راشیتیسم یا هر اختلالی که مانع از تشکیل صحیح استخوان ها شود شایع ترین علت پای پرانتزی محسوب می گردد. اختلالات اسکلتی، عفونت و تومور می تواند بر رشد پا تاثیر بگذارد و باعث پرانتزی شدن آنها شود. در صورتی که آرتروز قسمت داخلی پا را بیشتر از قسمت خارجی آن درگیر کند یا شکستگی استخوان به طور کامل بهبود پیدا نکند، باعث پرانتزی شدن پا خواهد شد. استئوآرتریت یا آرتروز تحلیل برنده زانو شایع ترین علت پرانتزی شدن پا در بزرگسالان محسوب می‌شود. این اختلال می تواند باعث تحلیل رفتگی غضروف و استخوان مجاور مفصل زانو شود. در صورتی که تحلیل رفتگی به طور یکسان ایجاد گردد هیچگونه بدشکلی ظاهری به وجود نمی آید اما تحلیل رفتن بیشتر یک قسمت از مفصل زانو باعث پرانتزی شدن پاها می شود. معمولاً مقدار پرانتزی شدن پاها به شدت آرتروز تحلیل برنده قسمت داخلی مفصل ارتباط دارد.

علائم پای پرانتزی

هنگامی که کودک می ایستد و راه می رود پرانتزی بودن پاها بیشتر جلب توجه می کند. اختلال در الگوی راه رفتن شایع‌ ترین علامت پرانتزی بودن پاها است. پای پرانتزی در کودکان معمولاً با هماهنگی بیشتری همراه است و کودک دچار تاخیر در رشد و راه رفتن نخواهد شد. گاهی اوقات پای پرانتزی با چرخش انگشتان به سمت داخل و راه رفتن روی پنجه همراه می شود. معمولا پای پرانتزی باعث بروز درد نخواهد شد با این حال در دوران نوجوانی این اختلال می تواند باعث بروز درد در لگن، زانو و مچ پا شود زیرا انحنای ایجاد شده فشار زیادی را به مفاصل این اندام ها وارد می‌کند.

 پای پرانتزی چه عوارضی دارد؟

 برخی از عوارض پای پرانتزی درمان نشده به شرح زیر می باشند:

• بدشکلی از قبیل اختلاف در طول پاها در صورتی که یک پا درگیر شده باشد.
• مشکل در راه رفتن و دویدن
• آسیب دیدگی زانو
• افزایش ریسک آرتروز زانو در مراحل بعدی زندگی
• ناپایداری زانو

صافی کف پا در کودکان و بزرگسالان نیز یکی از مشکلاتی است که می تواند عوارض زیادی برای فرد به همراه داشته باشد.

 تشخیص پای پرانتزی

 در صورتی که کودک شما دچار علائم بالا باشد پزشک به انجام معاینات جسمانی کامل خواهد پرداخت. پرانتزی بودن دو طرف پاها قبل از سن دو سالگی نیازی به انجام تست های تشخیصی ندارد. در صورتی که یکی از پاهای کودک پرانتزی شده یا کودک بیش از دو سال سن دارد پزشک درخواست انجام تست های تشخیصی مانند عکسبرداری توسط اشعه ایکس و آزمایش خون را به منظور تایید بیماری بلانت یا راشیتیسم خواهد داد. پزشک از یک دستگاه مخصوص برای اندازه گیری میزان ناهنجاری پاها استفاده خواهد کرد.

 درمان پای پرانتزی

درمان پای پرانتزی مانند درمان قوس کمر به علت بروز این اختلال بستگی دارد. برای تشخیص علت پرانتزی شدن پاها باید بیمار توسط پزشک معاینه شود. پس از انجام معاینات اولیه پزشک از تست های تشخیصی مانند عکسبرداری برای دریافت اطلاعات بهتر در خصوص مطابقت استخوان ها و ناهنجاری های احتمالی استفاده خواهد کرد.

• ژنوواروم فیزیولوژیک اگر چه نیازی به درمان فعال ندارد اما پزشک تا زمانی که مشکل پرانتزی بودن پاها حل شود هر ۶ ماه یکبار کودک را معاینه خواهد کرد.
• بیماری بلانت در کودکان به منظور بهبود پای پرانتزی معمولاً نیازی به درمان ندارد. در صورتی که این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود ممکن است کودک فقط به استفاده از بریس نیاز پیدا کند. با این حال استفاده از بریس در نوجوانان مبتلا به بیماری بلانت تاثیر چندانی ندارد.
• اگر کودک شما دچار بیماری راشیتیسم است پزشک را به متخصص متابولیسم ارجاع می‌دهد تا تحت درمان قرار بگیرد و از سوی دیگر به معاینات منظم ارتوپدی نیز نیاز خواهد داشت. معمولا می توان با دارو درمانی عوارض حاصل از راشیتیسم را کنترل کرد.

عمل جراحی برای درمان پای پرانتزی

 عمل جراحی برای اصلاح پای پرانتزی شدید و مقاوم به روش‌های درمانی مراقبتی توصیه می شود. در بیماران بزرگسال پزشک فقط انجام عمل جراحی را توصیه خواهد کرد. روش های متفاوتی برای اصلاح پای پرانتزی وجود دارد که به دو دسته تقسیم می شوند.

• هدایت رشد روشی است که در آن پزشک از رشد صفحات سالم استخوان ساق جلوگیری می‌کند تا امکان رشد طبیعی سمت دیگر فراهم گردد و به تدریج و با رشد کودک استخوان های او نیز صاف شوند.
• استئوتومی تیبیال روشی است که در آن پزشک استخوان ساق را از زیر زانو برش می دهد و به شکل دهی مجدد آن می‌پردازد تا پاها در وضعیت بهتری قرار بگیرند. در این دوران استخوان به کمک پیچ و مهره مخصوص در قسمت داخلی و یا به کمک قطعات خارجی در جای خود ثابت نگه داشته خواهد شد.

 پس از جراحی بیمار تا زمان بهبود باید از بریس استفاده کند. معمولاً به منظور بهبود توانایی حرکتی و قدرت پاها انجام جلسات فیزیوتراپی توصیه می‌شود.

اصلاح پای پرانتزی در بزرگسالان

 معمولاً بزرگسالان مبتلا به آرتروز شدید اغلب به جراحی تعویض مفصل زانو نیاز خواهند داشت. با این حال در صورتی که بیمار در دهه ۲۰، ۳۰ یا ۴۰ از زندگی خود قرار داشته باشد پزشک انجام عمل جراحی به منظور بهبود مطابقت استخوان را توصیه خواهد کرد. با انجام این روش که استئوتومی نام دارد و فشاری که به زانو می گردد از بخش ناسالم مفصل به بخش سالم منتقل خواهد شد. برخی از عوارض پس از جراحی پای پرانتزی به شرح زیر می باشند:

• سندروم کمپارتمان ( افزایش فشار بر عضله)
• اختلال در رشد
• عفونت
• بازگشت ناهنجاری استخوان

اگر بیمار دچار مشکلات ستون فقرات مانند گودی کمر نیز باشد باید حتما تحت نظر متخصص درمان را هر چه سریع تر آغاز کند.