یارانه جدید در راه است/واریزی جدید برای زنان سرپرست خانوار

زمزمه پرداخت یارانه جدید از زمان تشکیل دولت رئیسی قوت یافته است یارانه جدید می تواند یه صورت غیر نقدی باشد  در یارانه جدید مردم به دریافت یک کالا یا خدمات جدید تشویق می شوند در یارانه جدید که یارانه شبه نقدی است معمولا شامل یارانه مسکن، سلامت، آموزش، تغذیه، نگهداری کودکان و بهبود فضای بازار کار است. در یارانه جدید دولت پرداخت مستقیم یارانه‌ها در قالب پول نقد به‌ خانوار را کنار  خواهد گذاشت

مرکز پژوهش‌های مجلس از گزینه یارانه‌ های شبه نقدی به‌جای پرداخت مستقیم پول نقد رونمایی کرد که به نوعی می‌تواند یارانه پدرانه باشد.

یک روز پس از انتشار خبری مبنی بر تلاش تعدادی از نمایندگان برای به رفراندوم گذاشتن حذف یارانه‌های نقدی، مرکز پژوهش‌های مجلس از گزینه یارانه‌های شبه نقدی، به‌جای پرداخت مستقیم پول نقد به مردم رونمایی کرد که از آن به‌عنوان یارانه پدرانه یاد شده است. هدف از این گزارش و دفاع از یارانه‌های شبه نقدی این است که دولت در مقام پدر جامعه می‌خواهد و می‌تواند مردم را به مصرف یک کالا یا خدمت خاص ترغیب کند.

مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده یارانه‌های شبه نقدی که برای استفاده از یک یا چند قلم کالا یا خدمات در اختیار مردم قرار می‌گیرد، به‌صورت گسترده در دیگر کشورهای جهان رایج است؛ به‌گونه‌ای که در کشورهای پیشرفته تا ۶درصد از مخارج سالانه کشور صرف این یارانه‌ها می‌شود.

این احتمال وجود دارد که دولت و مجلس با درس گرفتن از انحراف در قانون هدفمندی یارانه‌ها‌ در طول بیش از یک دهه اخیر، به این تصمیم مهم برسند که نظام پرداخت مستقیم یارانه‌ها در قالب پول نقد به‌حساب سرپرستان خانوار را کنار گذاشته و به‌جای آن با الگو گرفتن از تجربه دیگر کشورها به سمت یارانه‌های نقدی حرکت کنند.

پژوهشگران مجلس با بررسی نظام یارانه‌ای آمریکا می‌گویند متداول‌ترین یارانه‌های شبه نقدی در جهان شامل یارانه مسکن، سلامت، آموزش، تغذیه، نگهداری کودکان و بهبود فضای بازار کار می‌شود تا جایی که دولت‌ها برای حفظ اشتغال و نجات بنگاه‌های گرفتارشده سیاست ایجاد انگیزه برای کارفرمایان جهت حفظ نیروی کار یا جذب آنها را در پیش ‌گرفته‌اند.

آنها تأکید می‌کنند هرچند یارانه شبه نقدی، کارکردهای مشخصی را دنبال می‌کند و درصورت اجرای موفق، می‌تواند بسیار مفید باشد، اما اگر به‌خوبی اجرا نشود، مضر خواهد بود و اجرای طرح یارانه‌های شبه نقدی نسبت به یارانه‌های نقدی مشکلات بیشتری دارد و زمانی باید به این سمت حرکت‌کرد‌که از یک‌سو اجرا با دقت و کیفیت مناسب انجام شود و از سوی دیگر مزایای استفاده از یارانه شبه نقدی بسیار بیشتر از یارانه نقدی باشد و درصورتی که یارانه به‌صورت سبد کالا ارائه شود، عموماً زمینه ایجاد فساد از سوی مجری می‌شود.

مزیت یارانه‌های پدرانه

پرسش اصلی اینجاست که مزیت یارانه‌های شبه نقدی چیست؟ به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، شرط استفاده از یارانه‌های شبه نقدی باید شفاف باشد؛ ازجمله زمانی که دولت بخواهد به دلایلی مصرف یک کالا یا خدمت خاص نظیر توزیع شیر مدارس را به افراد خاص تحمیل کند یا با دادن یارانه به شکل کالایی فقرا را از ثروتمندان جدا کند که فقط برای اقشار فقیر جذابیت داشته باشد؛ نظیر یارانه خانه‌های کوچک.

از دیگر اشکال این یارانه‌های شبه نقدی می‌توان به یارانه آموزش برای ارتقای سطح آموزش شهروندان اشاره کرد یا اینکه هدف، ایجاد تغییر بزرگ در یک بازار نظیر یارانه مسکن باشد که در نهایت به کاهش قیمت مسکن کمک کند. وجه دیگر این شکل یارانه، وقتی است که کشور با مدیریت شکست بازار مواجه می‌شود؛ نظیر خدمات سلامت که افزایش هزینه‌های آن ممکن است مردم را با فشار مواجه سازد.

پرداخت یارانه غیرنقدی در بسیاری از کشورها

این گزارش می‌افزاید؛ در بسیاری از کشورهای پیشرفته دولت‌ها یارانه غذا را اجرا می‌کنند که یک یارانه غیرنقدی است.

یارانه‌هایی با نگاه پدرانه با این هدف پرداخت می‌شود که برای کل جامعه مطلوبیت به همراه دارد. درحالی‌که در وضعیت پرداخت یارانه‌های نقدی ممکن است مردم یارانه دریافتی را در بخش دیگری هزینه کنند. نظیر آنکه پدر یک خانواده یارانه نقدی را به خرید و مصرف دخانیات اختصاص دهد به‌جای آنکه صرف تغذیه فرزند خود کند.

با این حال مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید: تشخیص نیازمندان واقعی در نظام یارانه‌های غیرنقدی مشکل خواهد بود، اما از سوی دیگر این شکل از یارانه‌ دادن با تحمیل مصرف یک نوع کالا بر شهروندان می‌تواند موجب رشد او در بلندمدت شده و آنها را از تله فقر نجات دهد؛ مشروط به اینکه آنها از این یارانه‌ها به‌درستی استفاده کنند.

یارانه‌بگیرها بیکار می‌مانند؟

این گزارش می‌افزاید: یکی از نگرانی‌های اصلی سیاستگذاران در مورد یارانه، کاهش انگیزه مشمولان یارانه برای مشارکت در بازار کار است و این نگرانی در مورد یارانه شبه‌نقدی نیز وجود دارد و در کوتاه مدت، دلایلی برای اثر مثبت و منفی یارانه شبه نقدی بر اشتغال وجود دارد.

از یک سو، یارانه شبه‌نقدی موجب کم شدن عرضه کار می‌شود، مثلاً کسی که به تحصیل مشغول می شود، کار نمی‌کند. اما انواع دیگر یارانه شبه ‌نقدی نیز باعث ایجاد یک پله درآمدی می‌شود و فرد اگر بیش از مقدار مشخصی درآمد کسب کند، یارانه شبه‌ نقدی را از دست خواهد داد و این یعنی یک ضرر قابل توجه به او وارد شده است؛ به‌نحوی‌که در مجموع افراد تصمیم می‌گیرند کمتر کار کنند تا درآمدشان به آن سطح نرسد.

یارانه جدید در راه است/خبر خوش برای زنان سرپرست خانوار

امید حاجتی ، مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه های کشور از پرداخت ۲۰هزار و۳۰۱ میلیارد ریال برای کاهش فقرمطلق و حمایت از زنان سرپرست خانوار، خدمات حمایتی مددجویان و کودکان کار، پرداخت مستمری به حساب سازمان بهزیستی کشور و کمیته امداد امام خمینی(ره) و خبر داد.

مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه های کشور با اشاره به اجرای بند(۱۱) مصارف جدول تبصره ۱۴ قانون بودجه کل کشور اضافه کرد: از مبلغ اشاره شده، ۶۶۲۸ میلیارد ریال به سازمان بهزیستی کشور در جهت کاهش فقرمطلق و حمایت از زنان سرپرست خانوار، خدمات حمایتی مددجویان و کودکان کار، پرداخت مستمری و مبلغ ۱۳ هزار و ۴۷۳ میلیارد ریال در جهت کاهش فقرمطلق و حمایت از زنان سرپرست خانوار به حساب کمیته امداد امام خمینی(ره) پرداخت شد.

 حاجتی با برشمردن مبالغ یاده شده به حساب سازمان بهزیستی کشور، گفت: پرداختی های صورت گرفته، شامل حمایت از زنان سرپرست خانواربه مبلغ ۱۲۵۰ میلیارد ریال، پرداخت مستمری و پشت نوبتی ها و خدمات حمایتی به مددجویان تحت پوشش این نهاد به مبلغ ۲۶۶۷ میلیارد ریال وهمچنین بابت کاهش فقرمطلق خانوارهای تحت حمایت سازمان بهزیستی کشور مبلغ ۲۷۱۱ میلیارد ریال می باشد.

مدیر عامل سازمان هدفمندسازی یارانه های کشور با اشاره به پرداخت، ۱۳ هزار و ۴۷۳ میلیارد ریال در راستای کاهش فقرمطلق و حمایت از زنان سرپرست خانوار، اضافه کرد: از مبلغ ذکر شده، ۶۲۵۵ میلیارد ریال بابت کاهش فقر مطلق خانوارها تحت حمایت؛ مبلغ ۵۹۶۸ میلیاردریال بابت خدمات حمایتی مددجویا ن و بابت حمایت از زنان سرپرست خانوار و کودکان کار، مبلغ ۱۲۵۰ میلیارد ریال به حساب کمیته امداد امام خمینی (ره) پرداخت شد.

مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه های کشور با اشاره به پرداختی های صورت گرفته از ابتدای سال تاکنون گفت: مبلغ ۴۱۵۱۸ میلیارد ریال به سازمان بهزیستی کشور و مبلغ ۹۰۸۴۵ میلیارد ریال به کمیته امداد امام خمینی (ره) از منابع اعلامی در قانون پرداخت شده است./تسنیم