نسخه‌ای برای بهره‌وری: کارآمدسازی انبارهای دارویی با قفسه‌های استاندارد

مقدمه:

در انبارهای دارویی کالاهای با ارزشی که به طور مستقیم بر سلامتی انسان‌ها اثر می‌گذارد نگهداری میشود. از این جهت است که برای نگهداری داروها از مدل قفسه‌های خاص و چیدمان خاص کالاها، بر اساس استانداردهایی همچون GSP استفاده میشود و تمامی الزامات ایمنی در ساختار آنها لحاظ گردیده است. رعایت این موارد باعث می‌شود اقلام و محصولات دارویی در بهترین وضعیت ممکن و با شرایط مناسب نگهداری شوند و در نتیجه کیفیت مواد داخلی آنها دچار تغییر نگردد. برای آشنایی بهتر در ادامه بیشتر توضیح میدهیم.

قفسه‌بندی انبار با توجه به روش چیدمان:

از جمله موضوعاتی که در قفسه بندی انبار های دارویی مورد توجه قرار می‌گیرد، نحوه چیدمان دارو در داخل قفسه‌هاست. بهتر است بدانید نحوه برداشت کالا از قفسه‌های

مختلف با یکدیگر متفاوت است و همین امر سبب می‌شود اپراتورها و نیروی انسانی شاغل در انبار، به این موضوع توجه ویژه ای داشته باشند.

به طور مثال، در سیستم قفسه‌بندی پالت راک یکی از انواع قفسه های انبار، دسترسی به همه کالاها بصورت همزمان وجود دارد و امکان مدیریت کالاها بر اساس تاریخ ورود یا انقضاء به راحتی وجود دارد در حالی که در سیستم قفسه بندی درایوین یا خود راهرو، چیدمان کالاها در داخل قفسه ها به گونه ای است کالاهایی که دیرتر وارد قفسه می‌شوند زودتر نیز خارج می‌گردند. همانطور که می‌دانید تمامی داروها دارای تاریخ انقضاء هستند، در نتیجه جهت استفاده از این نوع قفسه‌ها باید روشها و دستورالعملهای خاصی وجود داشته باشد تا مدیریت کالاها به درستی انجام پذیرد و کالاها دچار خرابی یا فساد نگردند.

انواع مدلهای طراحی برای قفسه‌های انبار دارویی

از جمله مواردی که در زمان قفسه بندی انبارهای دارویی مورد توجه قرار می‌گیرد، مدل طراحی قفسه‌ها بر اساس نیازهای موجود است که بر مبنای آن، قفسه‌های انبار می‌توانند به صورتهای زیر طراحی یا طبقه‌بندی گردند:

طراحی بر مبنای دسترسی کامل به تمامی اقلام:

در این روش، قفسه های انبار به گونه ای طراحی می گردند که امکان دسترسی صددرصدی به تمامی اقلام و کالاها بصورت همزمان وجود دارد و داروها به گونه ای در داخل قفسه ها چیدمان می گردند که مدیریت ورود و خروج آنها بر مبنای تاریخ ورود یا تاریخ انقضاء وجود دارد. قفسه پالت راک، موبایل رک، پانل راک و مشبک در زمره این گروه از سیستمهای قفسه بندی قرار می گیرند.

طراحی تونلی:

در این روش، اقلام و کالاها در داخل تونلها از انتها به سمت ابتدای تونل چیدمان و بارگذاری می گردند، بدین ترتیب روش گذاشت و برداشت بار بر مبنای اصل LIFO می‌باشد، به عبارت دیگر در این سیستم آخرین کالایی که در هر تونل بارگذاری می‌گردد اولین کالایی می‌باشد که از داخل همان تونل برداشته می‌شود.

این سیستم جهت اقلام و کالاهایی که تنوع کم و حجم زیادی دارند، کاربردی می‌باشد. قفسه درایوین یا خودراهرو و همچنین قفسه خود برگشت از جمله این گروه سیستمهای قفسه بندی می‌باشند.

طراحی خود جریان:

در این سیستم قفسه بندی، اقلام و کالاها در داخل کانالهای شیبداری قرار می گیرند که موجب می گردد تا محصولات و مواد اولیه یا اقلام بوسیله چرخک‌ها و غلطکهای نصب شده در داخل کانال و با توجه به نیروی جاذبه زمین، از یک طرف کانال به سمت دیگر آن بصورت خودکار هدایت گردند.

این سیستم موجب می شود که ورود و خروج کالاها بصورت گروهی بر حسب هر کانال، بر مبنای اصل FIFO (اولین کالای وارد شده به کانال، اولین کالای خارج شده از کانال) انجام پذیرد. بدین ترتیب این روش موجب ساماندهی بهتر کالاها شده و از بروز اشتباه جلوگیری می‌نماید. قفسه خود جریان و خود تغذیه از جمله سیستمهای قفسه بندی مناسب جهت این روش می باشند.

الزامات مهم جهت طراحی انبارهای دارویی

با توجه به اینکه بکارگیری انبارهای دارویی تابع یکسری الزامات و قوانین خاص خود می باشد، می بایست برخی موضوعات بصورت اختصاصی در آن لحاظ گردد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می شود:

قابلیت نظافت و پاکیزه سازی

از مسائل مهم در انبارهای دارویی، موضوع نظافت، ضدعفونی کردن قفسه‌ها و بهداشت انبار است. از این رو بهتر است مواد اولیه مورد استفاده جهت ساخت قفسه‌ها در انبارهای دارویی از نوع فلزی با پوشش رنگ مقاوم در برابر رطوبت و شرایط دمایی خاص باشد.

استحکام بالا

محصولاتی و اقلامی که در قفسه بندی انبارهای دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرند قیمت نسبتا بالایی دارند و آسیب به آنها می‌تواند هزینه‌های زیادی را به تامین کنندگان و شرکتهای دارویی وارد کند. به همین دلیل، مواد اولیه ای که در ساخت این قفسه‌ها به کار برده می‌شوند باید در برابر هرگونه فشار و بار وارده مقاوم باشند و بتوانند وزن زیادی را تحمل کنند. روشی که قفسه‌ها به یکدیگر متصل می گردند نیز بسیار مهم است و آنها باید به صورتی اصولی بر روی یکدیگر سوار شوند. تمامی این موارد باعث می‌شوند ضربه و فشارهای وارده به قفسه ها، موجب آسیب رسانی به داروها و مواد اولیه دارویی نگردد.

ابعاد و مشخصات قفسه ها

محصولات دارویی در ابعاد و اندازه های گوناگونی تولید شده و جهت نگهداری آنها از کارتن یا پالتهای مختلفی استفاده می شود که وزن و اندازه های آنها کاملا متفاوت و دارای تنوع زیادی است. از این‌رو لازم است با توجه به نوع ظرف مورد استفاده جهت اقلام مذکور، از قفسه های مختلف استفاده گردد که طبیعتا مشخصات و ابعاد این قفسه ها کاملا متناسب با مشخصات کالاهایی که قرار است در داخل این قفسه ها چیدمان گردد، طراحی و انتخاب می شود.

عدم قرارگیری در معرض تابش نود مستقیم خورشید

مسئله دیگری که در انبار دارویی مهم است، عدم قرارگیری قفسه‌ها در معرض نور مستقیم خورشید است. نور خورشید برای اقلام دارویی مخرب است و اشعه‌های آن باعث می‌شوند داروها خیلی زودتر فاسد شوند. زمان تجهیز انبار دارویی، دقت کنید که هرگز قفسه‌ها در معرض نور مستقیم خورشید و یا روبه‌روی پنجره ها قرار نگیرد.

در غیر اینصورت، خرابی داروها خسارات زیادی به‌دنبال دارد.

عایق بودن دیوارهای انبار

مساله مهم دیگر، عدم قرار گیری داروها در برابر نم و دمای بالاست. داروها در برابر نم آسیب‌پذیر هستند و اگر دیوارهای انبار عایق نباشند، نم میتواند به قفسه انبار دارویی سرایت ‌کند و منجر به بروز خرابی کالا و محصولات دارویی شود. این موضوع در مورد دمای انبار و تبادل حرارتی مابین داخل و خارج انبار نیز صدق می‌کند.پس زمان تجهیز انبار به عایق بندی دیوارها و عدم نفوذ آب و رطوبت و یا تبادل دما دقت کنید.

برای اجرای قفسه بندی انبار دارویی استاندارد به کجا مراجعه کنیم؟

تا اینجا در مورد استانداردهای انبار برای نگهداری دارو، انواع چیدمان انبار و نقش سیستم‌های قفسه بندی انبارهای دارویی صحبت کردیم و اشاره کردیم که قفسه‌ها با توجه به ماهیت، مشخصات و ویژگیهایی که محصولات دارویی دارند به شکلهای مختلفی قابلیت طراحی و اجرا را دارند. ضمن آنکه به هنگام طراحی انبارهای دارویی لازم است تا به الزامات و استانداردهای این صنعت نیز توجه ویژه ای داشته باشیم.

و اما در آخر، چنانچه به عنوان یک شرکت دارویی، دغدغه تجهیز انباری مبتنی بر استانداردهای انبار دارویی دارید میتوانید با تحقیق از مراکز معتبر دارویی مانند داروسازی فارابی، ابوریحان، شفا دارو و ... با شرکت‌های مطمئن در زمینه طراحی انبار و اجرای سیستم‌های قفسه بندی بر اساس استانداردها آشنا شوید و برای مشاوره و راهکار اصولی اقدام نمایید.