کلریناتور چیست؟

یک کلر زن، کلر را به آب آشامیدنی اضافه می کند تا انگل ها، باکتری ها و ویروس ها را از بین ببرد.

کلریناتورها همچنین برای آب استخرهای شنا، کنترل بوی لجن و جلوگیری از رشد جلبک در برج های خنک کننده، نگهداری آب نیمه تصفیه شده برای سرویس های بهداشتی استفاده می شوند.

پیش از شروع کامل مقاله باید یک دید نسبت به موضوع داشته باشید تا بتوانید تمامی گفته هایمان را در قالب یک محصول در کنار یکدیگر بچینید. پس از بررسی چند نکته مهم، در ادامه به بررسی کامل کلر و نکات ایمنی این ماده شیمیایی پرمصرف خواهیم پرداخت.

کلریناتور چه کار می کند؟

کلر زنی با استفاده از کلر مایع، محلول هیپوکلریت سدیم یا گرانول های هیپوکلریت کلسیم و همچنین ژنراتورهای کلر در محل مورد نظر توسط این دستگاه انجام می شود.

کلرزنی دائمی و مداوم یک منبع آب یک محیط شخصی را می توان از طریق پمپ کلر، واحد تغذیه ، آسپیراتور یا دستگاه مکنده انجام داد. اما بخش متفاوت موضوع از اینجا شروع می شود که سیستم های آب عمومی از کلر به صورت گازی و سیستم های نگهداری آب خصوصی از کلر مایع یا کلر خشک استفاده می کنند.

چگونه از کلرساز استفاده می کنید؟

در بین انتخاب های شما برای این دستگاه، چند نوع متفاوت وجود دارد که عبارتند از: کلریناتورهای درون خطی و کلریناتورهای آفلاین و همچنین کلریناتورهای خورشیدی دیجیتال که هر کدام ویژگی خاص خود را دارد و در اینجا تنها هدف ما بررسی عملکرد دستگاه می باشد. تنها یک بار اضافه کردن کلر به منبع آب به عنوان کلر زنی شوک شناخته می شود که مشکلات باکتریولوژیکی را از بین نمی برد. بنابراین، استفاده از کلریناتور باید دائمی بوده و همیشه مورد استفاده قرار گیرد.

فن‌آوری‌های افزودن کلر درون خطی برای تصفیه آب در سناریوهای مختلف با تنظیمات مختلف طراحی و اجرا می شوند. این امکانات و تنظیمات دوز به صورت مداوم مواد شیمیایی کلر را در آب برای اهداف ضد عفونی فراهم می کند. پمپ‌های اندازه‌گیری شیمیایی معمولاً در این کاربردها استفاده می‌شوند تا از دوز مناسب کلر اطمینان حاصل کنند تا آسیب ناخواسته به انسان یا محیط‌زیست وارد نشود.

کلریناتورهای آفلاین زمانی استفاده می شوند که یک کلریناتور درون خطی نتواند در سیستم و مکان مورد نظر جا شود فلذا از طریق یک خط بای پس و آفلاین به بقیه تجهیزات متصل می شود.

کلریناتورهای خورشیدی دیجیتال نوع جدیدی از این محصول هستند که رفته رفته در جامعه محبوبیت بیشتری پیدا میکنند، همچنین از مواد اولیه با قیمت مناسب برای تولید استفاده می کنند تا ساخت و کارکرد و نگهداری آسانی را برای مشتریان ارائه دهند.

تا کنون آموختید که موارد بسیاری در حوزه دستگاه های مختلف کلریناتور وجود  دارد. اما در این مقاله قصد ما بررسی عملکرد این سیستم بوده و سعی داریم شما را با آن آشنا کنیم. شاید قبل از بررسی با خود بپرسید چرا کلر؟ زیرا کلر، بیماری های عفونی ناشی از آب را کنترل می کند و رایج ترین ضدعفونی کننده آب آشامیدنی در سطح جهان است.

کلرزنی آب برای اولین بار در سال 1740 در سوئد پیشنهاد شد. در دهه 1830، کلر برای از بین بردن بوی آب و از بین بردن میکروارگانیسم ها استفاده می شد. انگلستان در سال 1890 به طور معمول افزودن کلر آب آشامیدنی را آغاز کرد و ایالات متحده و کانادا در آغاز قرن بیستم شروع به استفاده از کلریناتور کردند. به گفته مرکز کنترل بیماری (CDC) استفاده از کلر در این راه با کاهش بیش از 60 درصدی میزان عفونت تب حصبه مرتبط است. بر اساس CDC، استفاده یا نوشیدن آب با مقادیر کم کلر اثرات مضری برای سلامتی ندارد. کلر زنی با کاهش بیشتر باکتری ها و ویروس ها در آب، محافظت در برابر آلودگی مجدد با سهولت استفاده و در عین حال کم هزینه، بهداشت را تحت تاثیر قرار داده است.

سابقه و علل استفاده از کلر در صنعت آب و فاضلاب

تا یک صد سال قبل، به دلیل وجود بیماری های ناشی از آلاینده های میکروبی یا ویروسی موجود در آب، آشامیدن آب کاری مخاطره آمیز بوده است و بیماری هایی نظیر وبا و تیفویید که از طریق آب منتشر می شدند، هنگام همه گیری مصیبتی عمومی به بار می آوردند. اما با ظهور روش های گندزدایی آب، سطح بهداشت و کیفیت زندگی بهبود یافت. پس از تصفیه ی فیزیکی و شیمیایی آب میکرو ارگانیسم ها به ویژه باکتریها به طور کامل از آب حذف نمی شوند در حالی که آب شرب باید عاری از هرگونه میکرو ارگانیسم بیماری زا باشد و بدین منظور باید از روش های سالم سازی و گند زدایی برای حذف کامل میکروارگانیسم های بیماریزا استفاده نمود. در سال 1888 اولین ثبت اختراع در زمینه ی کلر زنی آب در نیوجرسی آمریکا صورت پذیرفت. در سال 1902 اولین سامانه ی دائمی کلرزن آب در جهان در شهر Middelkerke بلژیک شروع به کار کرد. تا اواخر دهه ی 1970، کلر تنها ماده ی مورد استفاده برای گندزدایی آب آشامیدنی بود چرا که به دلایل زیادی نظیر ایجاد کلر باقی مانده و ممانعت از رشد مجدد باکتری ها در شبکه ی توزیع، مناسب بودن جهت گندزدایی آب با گستره ی بالایی از کیفیت های مختلف، قابلیت پایش و کنترل آسان، مقرون به صرفه بودن و… یک گند زدای ایده آل به شمار می رفت اما در دهه های اخیر، تامین کنندگان آب با چالش های جدیدی نظیر شناسایی عوامل بیماریزای مقاوم در برابر تصفیه نظیر Giardia و Cryptosporidium، لزوم به حداقل رساندن محصولات جانبی در فرآیندهای گندزدایی، سخت گیرانه تر بودن قوانین جدید زیست محیطی و ایمنی و لزوم تقویت بخش امنیتی تجهیزات گندزدایی مواجه شده اند که با وجود مزایا و گستردگی استفاده از کلر باعث می گردند استفاده از جایگزین های کلر نظیر ازن، کلروآمین ها، دی اکسید کلر و تابش فرا بنفش نیز مد نظر قرار گیرند. هم اکنون گاز کلر در 5 تصفیه خانه ی آب شهر تهران و 3 ایستگاه گندزدایی خطوط انتقال آب و مخازن آب شرب شهر، به کار گرفته می شود.

مخاطرات کلی کلر

گاز کلر اساسا یک محرک دستگاه تنفسی است این گاز در غلظت های کم دارای بویی شبیه به سفیدکننده‌ی خانگی است. با افزایش غلظت این ماده به بیش از حد تشخیص بویایی، نشانه های بیماری در افرادی که در معرض آن قرار می گیرند، ظاهر می شوند. در غلظت های بیش از ppm5 گاز کلر بسیار تحریک کننده است.

1. اثرات پوستی

کلر مایع در تماس با پوست، موجب سوختگی های گرمایی یا شیمیایی موضعی (سرما زدگی شیمیایی) خواهد شد. کلر گازی شکل در تماس با پوست می تواند در رطوبت بدن (عرق) حل شده و احساس سوختگی و تحریک پوست در اثر قرار گرفتن در معرض کلر را ایجاد نماید.

1. مشکلات چشم ها

غلظت های کم کلر در هوا می توانند موجب تحریک چشمی به همراه ناراحتی های سوزش، پلک زدن اسپاسمی، قرمزی، آماس ملتحمه و اشک ریزی چشم گردند. تماس با غلظت های زیادتر کلر به آسیب های شدیدتر منجر می شود. کلر مایع در تماس با چشم ها موجب سوختگی های گرمایی و یا شیمیایی جدی خواهد شد.

اقدامات لازم در هنگام بروز حوادث نشست کلر

1-به جز امدادرسانان و افراد مسئول بقیه افراد باید تخلیه شده و به سرعت از محل دور شوند.

2-افراد باید در خلاف جهت وزش باد و تا حد ممکن از محل دور شوند. تجهیزاتی نظیر بادنما کمک می کنند تا مردم به سمت مکان های ایمن حرکت کنند.

3-مردم باید به سرعت محل وقوع حادثه تخلیه کرده و در صورت عدم امکان تخلیه، در محیطی محبوس (ترجیحا در طبقات بالای ساختمان ها) محافظت گردند.

4-اگر فرار و تخلیه امکان پذیر نباشد و یا در زمانی که فرد در داخل ساختمان محبوس شده است، باید تمام منافذ ورودی هوا نظیر در و پنجره ها، کانال های کولر و… بسته شده و کولر، فن و هر سیستم تهویه ی دیگر خاموش شود این کار می تواند تا حدودی از ورود گاز کلر به داخل ساختمان جلوگیری کند.

5-محل امنی که مردم در آن پناه گرفته اند باید به طور مداوم کنترل گردد زیرا ممکن است با تغییر جهت وزش باد یا افزایش مقدار نشست گاز، حضور در این مکان نیز خطرناک گردد.

6-همیشه تخلیه و دور شدن از محل وقوع حادثه در خلاف جهت جریان باد، ایمنی بیشتری را به همراه دارد. در صورت عدم امکان فرار و با توجه به سنگین تر بودن گاز کلر نسبت به هوا، نقاط مرتفع نسبتا، و نه قطعا، امن تر هستند.

7-مردم باید در سمتی از ساختمان که دورتر از محل نشت است مستقر شوند.

8-در حوادث فقط باید افراد مسئول آموزش دیده، مجهز به تجهیزات ایمنی فردی (PPE) کامل و لوازم مورد نیاز برای اطفاء حضور داشتنه باشند. هیچ فرد مسئولی نباید بدون تجهیزات PPE وارد محل نشت و محدوده اطراف آن گردد.

1. کمک های اولیه و چکیده ای از مراقبت های پزشکی در مواجهه با مشکلات کلرزن

• کمک های اولیه، معالجات موقتی فوری ای هستند که برای فردی که در معرض عامل آسیب رسان (در اینجا گاز کلر) قرار می گیرد انجام می شوند.
• عملکرد فوری و سریع در انجام کمک های اولیه، ضروری است.
• در مواقع بروز حوادث، ایجاد آرامش به کم کردن نگرانی افراد کمک خواهد کرد.
• به سرعت از مراکز فوریت های پزشکی و اورژانس (تلفن115) درخواست کمک شود.
• اگر فرد بیهوش باشد، باید مسیرهای هوایی باز نگه داشته شده و مانع از انسداد آنها شد.
• هرگز نباید به شخص غیر هوشیار، بیهوش یا دچار تشنج، ماده ای خوراند.
• فرد قرار گرفته در معرض کلر باید از لحاظ سالم بودن مسیرهای جریان هوا و تنفس، بررسی و معاینه شود.