برای شکایت در دیوان عدالت اداری باید چه کاری انجام دهیم ؟
راه اندازی دیوان عدالت اداری به منظور بررسی اعتراضات نسبت به اقدامات واحد های دولتی، مأمورین این واحد و مصوبات واحد های مذکور انجام شده است. قانون جمهوری اسلامی ایران تعیین حدود اختیارات و صلاحیت دیوان عدالت اداری، طریقه شکایت افراد در این دیوان، روش رسیدگی و هزینه دادرسی دیوان را بر عهده دارد.
به بیان ساده تر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قوانین مرتبط با دیوان عدالت اداری به تصویب رسیده است که در آن صلاحیت ها و اختیارات دیوان به همراه آئین دادرسی تعیین می شود. به همین دلیل اگر قصد دارید برای شکایت به دیوان عدالت اداری مراجعه کنید اما از نحوه شکایت در این دیوان مطلع نیستید، به شما توصیه می کنیم به قانون دیوان مراجعه کرده یا این مقاله را تا انتها مطالعه فرمایید.
بر اساس قانون دیوان عدالت اداری، صلاحیت و اختیارات این دیوان به طور مجزا بیان شده است تا موارد و روش طرح شکایت و دادرسی برای شهروندان مشخص باشد. موارد طرح شکایت در دیوان به دو دسته تقسیم می شود:موارد ارائه شکایت در دیوان عدالت اداری:
1. رسیدگی به شکایات ورود به شعب دیوان عدالت اداری
2. صلاحیت رسیدگی و پیگیری شکایات دیوان عدالت اداری توسط هیات عمومی دیوان
در شعب بدوی و تجدید نظر دیوان، به بررسی طرح شکایت و دادرسی اقدام می شود. در ماده 10 قانون دیوان عدالت اداری، صلاحیت و حدود اختیارات این دیوان به شرح زیر می باشد:
پیگیری و بررسی شکایت ها و اعتراض های اشخاص حقیقی و حقوقی از:
بند الف) تصمیم و عملکرد واحد های دولتی همچون وزارت خانه، سازمان و شرکت های دولتی، شهرداری، سازمان تامین اجتماعی و مؤسسه های مرتبط با آن ها.
بند ب) شکایت از عملکرد و تصمیم های اتخاذ شده توسط مأموران بند الف.
برای شکایت در دیوان عدالت اداری باید چه کاری انجام دهیم؟
جزییات مرتبط با چگونگی انجام شکایت در هیأت عمومی و شعب دیوان، به صورت کاملاً دقیق در قانون دیوان عدالت اداری بیان شده است. در این قانون علاوه بر چگونگی انجام شکایت، نحوه دادرسی در دیوان و هزینه مرتبط با طرح شکایت نیز مشخص می شود.
قانون دیوان عدالت اداری متذکر می شود که بررسی شکایت ها و اعتراضات در شعب دیوان به وسیله ارائه دادخواست انجام می پذیرد. بنابراین هیات عمومی دیوان تنها در صورتی به ابطال مصوبات مغایر قانون رسیدگی می کند، که شاکی درخواست خود را ارائه داده باشد.
در گذشته شکایت در دیوان عدالت اداری به حضور فیزیکی نیازمند بود؛ یعنی افراد موظف بودند ابتدا دادخواست خود را مطابق قانون دیوان عدالت اداری تنظیم کرده و در نهایت دادخواست مورد نظر را از طریق پست سفارشی یا پست الکترونیکی به دیوان ارسال کنند. در برخی از موارد شاکیان به علت عدم دسترسی به پست مجبور بودند به دبیرخانه دیوان یا شعب دیوان مستقر در مراکز استان ها مراجعه کنند تا دادخواست مورد نظر خود را تحویل دهند.
امروزه طرح شکایت در دیوان عدالت اداری به روش متفاوتی انجام می پذیرد؛ شهروندان می توانند دادخواست مورد نظر خود را به صورت آنلاین و تماماً الکترونیکی به دیوان ارسال کنند. به همین منظور سامانه ساجد توسط دیوان عدالت اداری راه اندازی شده است تا به وسیله آن شهروندان مراحل ثبت شکایت خود را انجام داده و هزینه مربوط به آن را بپردازند.
در نظر داشته باشید سامانه ساجد تنها برای ثبت شکایت مورد استفاده قرار نمی گیرد؛ بلکه امکان درخواست اعمال ماده 79 نیز در این سامانه برقرار می باشد.
مرحله ثبت دادخواست مورد نظر :
برای انجام ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری به وسیله سامانه ساجد، ابتدا باید مراحل ثبت نام سامانه ثنا را تکمیل کنید تا برای احراز هویت مشکلی نداشته باشید. پس از انجام این مراحل، از رمز عبور سامانه ثنا استفاده کرده و به سامانه ساجد ورود نمایید.
پس از ورود به سامانه، نام کاربری یعنی کد ملی و رمز عبور دریافت شده را در کادر مورد نظر وارد کنید تا با موفقیت به حساب کاربری خود وارد شوید. در قسمت صفحه شروع، امکانات مرتبط با چگونگی ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری نمایان می شود.
در قسمت صفحه شروع گزینه های متفاوتی همچون درخواست ماده 79، ثبت درخواست اعاده دادرسی یا ثبت درخواست شخص ثالث در اختیار شما قرار می گیرد؛ بنابراین شما می توانید با توجه به دادخواست خود گزینه مورد نظر را انتخاب کرده و اطلاعات قانونی مرتبط با آن را مشاهده کنید. به عنوان مثال در صورت انتخاب درخواست اعمال ماده 79 قانون دیوان، باید به تأیید توضیحات این دادخواست اقدام کنید تا فرم ثبت شکایت یا دادخواست دیوان در دسترس شما قرار بگیرد. در نهایت باید به فرم دادخواست را به طور کامل تکمیل نمایید.
مهلت ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری:
در قسمت قبلی مقاله چگونگی طرح شکایت در دیوان عدالت اداری را بیان کردیم؛ اما ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری تا چه مدتی انجام پذیر می باشد؟ در پاسخ به این سوال باید خدمت شما عرض کنیم ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری از بازه زمانی مخصوصی برخوردار می باشد البته این بازه به موارد زیر بستگی دارد:
1. اگر شخص شاکی قصد داشته باشد با در نظر گرفتن بند 2 ماده 10 قانون دیوان، به شکایت و تقاضای دادرسی اقدام کند؛ در صورتی که مقیم ایران باشد از مهلت سه ماهه و در صورتی که مقیم خارج از کشور باشد از مهلت شش ماهه برخوردار می باشد.
2. در صورتی که شخص شاکی در مرحله بدوی، شکایت خود را مطرح کرده و رأی مرتبط اعلام شده باشد؛ اگر مقیم ایران باشد بیست روز و اگر مقیم خارج از کشور باشد دو ماه برای تجدید نظر خواهی فرصت دارد. در نظر داشته باشید در صورت سپری شدن مهلت تجدید نظر خواهی، رأی صادر شده اجرا می شود.
3. هنگامی که حکم صادره از جهات اعاده دادرسی برخوردار باشد؛ متقاضی می تواند با پرداخت هزینه دادرسی امکان رسیدگی و بررسی مجدد پرونده را فراهم کند. در نظر داشته باشید شکایت اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری تا بیست روز فرصت دارد.
4. از دیگر تشریفات آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، می توان به تقاضای دستور موقت شاکی در دیوان اشاره کرد. لازم به ذکر است ارائه تقاضای دستور موقت در دیوان عدالت اداری تا زمان قبل از ختم دادرسی توسط دیوان مهلت دارد.
5. اگر فرد ثالثی بر این باور باشد که برای رسیدگی در دیوان از حقوق خاصی برخوردار است یا حضور او در دادرسی تعیین می کند که حق با کدام یک از طرفین دعوا می باشد؛ می‌تواند از دیوان تقاضا کند که به دعوا ورود نماید. در نظر داشته باشید شخص ثالث تا قبل از صادر شدن رای می تواند تقاضای ورود به دعوا را مطرح کند.
6. اگر دیوان بدون حضور و دخالت شخص ثالث که در دعوا ذی نفع می باشد آرای خود را اعلام کند. شخص ثالث از این امکان برخوردار می باشد که به رای دیوان اعتراض نماید؛ البته تا دو ماه پس از اطلاع از حکم صادره می تواند نسبت به اعتراض اقدام کند.
برای مطالعه مقالات دیوان عدالت اداری به سایت وکلای دیوان مراجعه نمایید :
