تغییرات در پرداخت یارانه ها | جایگزین جدید برای یارانه نقدی | دهک‌بندی یارانه با چه معیاری مشخص می‌شود؟

یارانه نقدی | این در حالی است که به گفته کارشناسان در دنیا یارانه نقدی بیشتر برای کاهش فقر و افزایش سرمایه‌های انسانی افراد در حوزه‌هایی مانند سلامت، تعلیم و تربیت، تغذیه کودکان وجود داشته است. مسئله به این شکل نبوده که یارانه‌نقدی داده شود تا مردم با آن خریدی انجام دهند یعنی اعطای یارانه نقدی هدف مشخصی را دنبال می‌کرده است..در ادامه به آخرین خبر از یارانه نقدی می پردازیم.

مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی دریافت اطلاعات تکمیلی مردم نظیر داده‌های ثبتی ملک را موجب دهک بندی عادلانه‌تر و ارائه خدماتی مطلوب دانست.

زهرا قیومی با اشاره به این که بانک اطلاعات رفاه ایرانیان هر ۶ ماه یک بار به‌روز می‌شود، گفت: در بررسی داده‌ها از دیگر بانک‌های اطلاعاتی نیز استفاده می‌شود؛ یکی از اطلاعات در حوزه املاک است این در حالیست که داده‌های مربوط به اسناد دقیق نبوده و یا مبتنی بر اطلاعات مورد نیاز بانک رفاه ایرانیان نیست.

وی با بیان اینکه در دهک بندی‌ها با شاخص‌های اقتصادی مردم روبه‌رو هستیم ادامه داد: برخی داده‌ها کامل نیست اما نیازمند به‌روز رسانی داده‌ها و استانداردسازی آنها هستیم تا دهک بندی به درستی اجرایی شود تا افراد ذی نفع نیز در دهک‌های مورد نیاز خود قرار گیرند. تعدادی از شاخص‌های مورد بررسی بانک اطلاعاتی کاملی دارند حال آنکه در برخی داده‌ها نواقصی داریم که نیاز است تکمیل شوند.

قیومی ادامه داد: بانک اطلاعات رفاه در اختیار حاکمیت بوده و محرمانگی آن حفظ می‌شود و قبلا نیز این اتفاق افتاده و صرفا برای حوزه رفاه مردم مورد تدبیر قرار می‌گیرد؛ البته طبیعی است که کمک می‌کند تا نیازمندان را بشناسیم و در سیاست گذاری حمایتی، برخورد به هدف دقیق تر صورت گیرد.

مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمند سازی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به اینکه چگونه باید ملاکان گمنام را در کنار زحمت کشانی قرار داد که با عرق جبین توانایی کسب مال یا منزلی را پیدا کرده‌اند، گفت: استاندارد سازی جمع آوری داده صورت گرفته و تا حدودی توانسته‌اند اقدامات خوبی انجام دهند و برخی داده‌ها نیز از دستگاه ذی ربط در اختیار نیست. این نکته نیز درست است چون برخی داده‌ها ثبتی و برخی دیگر غیر ثبتی است و برای همه این‌ها استاندارد سازی صورت می‌گیرد تا کمترین تبعیض اتفاق افتد.

قیومی خاطرنشان کرد: اطلاعات در قالب یک سرویس قرار می‌گیرد و به کمک حوزه‌های دیگر نظیر بیمه‌ای می‌آید و سازمان ذی ربط نیز شاید نیاز داشته باشد یکسری اطلاعات تکمیلی بگیرد و اگر داده‌ها به سرعت برسد تا پایان سال به وضع مطلوبی می‌رسیم که شاید عالی نباشد ولی قابلیت دارد که مردم از نوع دهک بندی راضی باشند.

وی در برنامه‌ای رادیویی اضافه کرد: آگاه سازی و اقناع مردم مهمترین قدم برای سیاست گذاری حمایتی و ارائه خدمت مطلوب است و اگر دستگاه‌های ذی ربط همراه هم بوده و مردم اطلاعات ثبتی خود را بیشتر کنند، به نتیجه مطلوب‌تر خواهیم رسید.

جایگزین یارانه نقدی

قانون هدفمند کردن یارانه ها و چگونگی اجرای آن همچنان یکی از چالش برانگیزترین موضوعات اقتصاد ایران است. پرداخت یارانه نقدی که در دولت احمدی نژاد آغاز شد طی سال های گذشته بیش از آنکه کاکرد اقتصادی داشته باشد؛ اهداف سیاسی را دنبال کرده و به نوعی حامی پروری را گسترش داده است.

آرمان امروز نوشت: این در حالی است که به گفته کارشناسان در دنیا یارانه‌ها بیشتر برای کاهش فقر و افزایش سرمایه‌های انسانی افراد در حوزه‌هایی مانند سلامت، تعلیم و تربیت، تغذیه کودکان وجود داشته است. مسئله به این شکل نبوده که یارانه‌ داده شود تا مردم با آن خریدی انجام دهند یعنی اعطای یارانه نقدی هدف مشخصی را دنبال می‌کرده است. حذف یارانه دهک های بالای درآمدی توسط دولت در لایحه بودجه سالهای مختلف ذیل تبصره ۱۴ پیشنهاد شده که پس از تصویب به صورت قانون درآمده است. یک جنبه مهم پرداخت هدفمند یارانه نقدی، کمک به هموار شدن توزیع درآمد و کاهش نابرابری ها است. مسلما این جنبه توسط پرداخت همگانی یارانه نقدی نه تنها به سختی حاصل می شود، بلکه می توان گفت که پرداخت همگانی، باعث ناعدالتی در بین افراد جامعه می شود.

کارشناسان اقتصادی به جای یارانه نقدی، یارانه شبه نقدی را توصیه می کنند، یعنی یارانه ای که به صورت کالا و خدمات یا پرداخت نقدی برای استفاده روی آن کالا و خدمات در اختیار افراد قرار می گیرد. این یارانه به صورت گسترده در جهان مورد استفاده قرار می گیرد، به نحوی که در میان کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به صورت میانگین حدود ۶% از مخارج عمومی بر این نوع یارانه است.

علت اصلی استفاده از یارانه شبه نقدی این است که دولت می خواهد مردم را به مصرف یک کالا یا خدمت خاص ترغیب کند، درحالی که اگر مبلغ معادل آن به صورت نقدی پرداخت می شد، فرد کالای دیگری را برای مصرف انتخاب می کرد. برای مثال، مقدار پول نقدی که معادل هزینه یارانه شیر مدرسه است، مبلغ چشمگیری نیست و اگر به صورت مستقیم به پدر خانواده پرداخت شود، به احتمال زیاد تفاوتی در سبد غذایی کودک ایجاد نخواهد کرد. درحالی که دولت با ارائه شیر به صورت یارانه شبه نقدی از بهبود تغذیه کودک اطمینان حاصل می کند. با این مقدمه، نکته حائز اهمیت در ارائه یارانه شبه نقد این است که فرد نتواند آن را به نحو دیگر استفاده کند، بنابراین باید فروش مجدد کالای یارانه ای یا معاوضه کارت اعتباری یارانه ای با پول نقد بسیار دشوار باشد.

متداول ترین یارانه های شبه نقدی ارائه شده در جهان عبارتند از: یارانه مسکن، سلامت، آموزش، تغذیه، نگهداری کودکان و بهبود فضای بازار کار. حمایت های مربوط به بازار کار به چند صورت در جهان ارائه می شود: ایجاد انگیزه در کارفرما برای نگه داشتن کارگر، ایجاد انگیزه برای جذب کارگر جدید، ایجاد انگیزه برای کارجویی و ماندن در کار، افزایش سرمایه انسانی کارگر و بهبود جورسازی کارگر (مثلاً از طریق افزایش کارایی مراکز کاریابی) و کارفرما (از طریق گسترش مراکز کاریابی.)