معاون اول رئیس‌جمهور از برخی گشایش‌ها در پول‌های بلوکه شده ایران در جریان گفتگوی سیدابراهم رئیسی با همتایان خارجی خود، خبر داده است.

محمد مخبر از تماس تلفنی رئیس‌جمهور با برخی همتایان خارجی خود، با هدف گشایش در پول‌های بلوکه شده ایران خبر داد.

وی گفت: در جریان گفتگوهای که آقای رییسی با روسای برهی کشورها انجام داده، گشایش های ایجاد شده که این گشایش‌ها قطعا در بازار ارز تاثیر خواهد گذاشت (تسنیم).

ورود ارز به ایران متوقف می‌شود؟

در عین حال، جواد اوجی، وزیر پیشنهادی نفت ابراهیم رئیسی گفته برنامه‌اش این است که پول فروش نفت را با کالا تهاتر کند. این یعنی اگر ایران بتواند تحریم را دور بزند و نفت بفروشد، نمی‌تواند ارز حاصل از آن را وارد کشور کند. آیا این موضوع به معنای سیگنال افزایشی به بازار ارز است؟

به گزارش تجارت‌نیوز، از همان زمان که دولت ابراهیم رئیسی روی کار آمده روند قیمت ارز صعودی بوده و دلار حتی به کانال ۲۸ هزار تومان رسیده است. احتمالا دلیل این مساله سیگنال‌هایی است که این دولت به بازار می‌دهد.

مخالفت با برجام، نگاه منفی به FATF و در اولویت نبودن این ماجرا، تنها بخشی از سیگنال‌هایی است که در دو هفته گذشته به بازار رسیده است.

تهاتر نفت با کالا در دولت رئیسی

حالا وزیر پیشنهادی نفت هم امروز سیگنال جدیدی داده است. او گفته برای فروش نفت از ظرفیت بخش خصوصی استفاده می‌کند اما در کنار آن روش تهاتر نفت با کالا و سرمایه گذاری در کشور هم وجود دارد.»

این یعنی جواد اوجی رسما اعلام کرده که احتمالا تحریم‌ها رفع نمی‌شود و ایران در صورت فروش نفت نمی‌تواند دلارهای نفتی را وارد کشور کند و به جای آن کالا وارد می‌کند.

حتی او یک گام از دولت قبل هم فراتر رفته و پیشنهاد داده که می‌خواهد برای جلب سرمایه خارجی هم از تهاتر نفت با سرمایه استفاده کند.

این سخنان اوجی به این معناست که همان منابع ارزی محدودی که تاکنون وارد کشور می‌شده احتمالا دیگر وارد نمی‌شود و دولت نمی‌تواند ارز جدیدی به بازار وارد کند. این یعنی سیگنال افزایش قیمت به بازار آشفته ارز ایران!

پول های بلوکه شده ایران چطور آزاد می شود؟

دلار دیروز به خبر آزاد‌سازی‌ بخشی از منابع ارزی بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی و ژاپن واکنش نشان داد و با ۳۰۰ تومان کاهش به ۲۴ هزار و ۴۰۰ تومان رسید. اما آثار اقتصادی آزاد‌سازی‌ این منابع ارزی بر اقتصاد ایران چیست؟

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده با هدف ایجاد دسترسی ایران به دارایی‌های مسدود‌شده خود در ژاپن و کره‌‌‌‌‎جنوبی، بخشی از تحریم‌های تجاری ایران را لغو کرده است.

این معافیت که به امضای آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا رسیده است، انتقال وجوه ایران در حساب‌های محدود به صادر‌کنندگان در ژاپن و جمهوری کره را مجاز می‌داند و اجازه می‌دهد تا پول ایران که در نتیجه تحریم‌های آمریکا مسدود شده بود، بدون نقض قانون آزاد شود.

دیروز بازار ارز بلافاصله بعد از انتشار این خبر به این رویداد واکنش نشان داد و با کاهش مواجه شد. به‌طوری که قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد با ۳۰۰ تومان کاهش به ۲۴ هزار و ۴۰۰ تومان رسید.

اکنون این پرسش مطرح است که اولا قرار است چه میزان منابع ارزی آزاد شود و دوم اینکه علت واکنش بازار ارز به این رویداد با توجه به اینکه قرار نیست منابع ارزی به‌صورت مستقیم به ایران داده شود، چیست؟

میزان پول های بلوکه‌شده

برآورد‌ها نشان می‌دهد ۳۶میلیارد دلار از منابع ارزی ایران درکشورهای مختلف ازجمله کره‌جنوبی، ژاپن، لوکزامبورگ، عمان، چین و عراق مسدود است. این میزان، مجموع پول‌هایی است که طی سال‌های اخیر با وجود فروش نفت به ایران بازنگشته است.

البته تخمین‌ها متفاوت است و گاه ارقامی همچون ۱۰۰میلیارد دلار نیز در برخی رسانه‌ها گزارش شده اما به‌طور دقیق مشخص نیست میزان منابع ارزی بلوکه‌شده ایران چه میزان است.

برخی خبر‌ها نشان می‌دهد میزان منابع ارزی بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی هشت میلیارد، در عراق شش میلیارد ‌و در لوکزامبورگ دو میلیارد دلار است. کمیته مشترک بازرگانی ایران و ژاپن هم تخمین زده‌ رقم منابع ارزی بلوکه‌شده ایران در ژاپن دو تا سه میلیارد دلار است.

به‌تازگی یک میلیارد دلار از منابع ارزی ایران نیز در عمان برای انتقال به داخل با مانع مواجه شده است. درخصوص چین نیز اجماعی وجود ندارد، برخی رسانه‌ها ادعا می‌کنند ۲۰‌میلیارد دلار از پول ایرانی‌ها در بانک‌های چینی مسدود شده اما سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرده ایران دارایی بلوکه‌شده‌ای در چین ندارد.

این ارقام نشان می‌دهد جمع کل منابع ارزی بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی و ژاپن احتمالا رقمی در حدود ۱۰میلیارد دلار است اما مشخص نیست چه میزان از این منابع آزاد می‌شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی با فرض آزاد‌شدن بخش کوچکی از این منابع، این رویداد می‌تواند اثرات موقتی بر بازار ارز و نیازهای ارزی کشور داشته باشد.

اثر آزاد‌سازی‌ منابع ارزی

برخی اطلاعات نشان می‌دهد میزان دسترسی ایران به منابع ارزی برای واردات فقط به اندازه یک تا ۱٫۵‌ ماه است و احتمالا اصرار مقامات ایرانی برای اینکه برجام سریع‌تر به نتیجه برسد نیز همین موضوع است.

این محدودیت در دسترسی به منابع ارزی احتمالا به این دلیل است که با کاهش درآمد‌های نفتی تحت‌تأثیر تحریم‌ها، بخش عمده منابع ارزی مورد نیاز برای واردات کالاهای اساسی از محل صادرات کالاهای غیرنفتی نظیر کالاهای معدنی، پتروشیمی و فولاد تامین می‌شود.

این منابع ارزی هم بلافاصله بعد از دستیابی، صرف واردات کالاهای اساسی می‌شود و فقط چند‌ماه در چرخه مبادلات سامانه نیما قرار می‌گیرد؛ یعنی آزاد‌سازی‌ حتی بخش کوچکی از منابع ارزی ایران در سایر کشور‌ها می‌تواند به بانک مرکزی در تامین ارز مورد نیاز کشور کمک کند.