کد خبر : 21242 / /
/

معرفی انواع نقشه برداری توسط مجموعه مهندس

معرفی انواع نقشه برداری توسط مجموعه مهندس

یکی از مواردی که از زمان انسان ‌های اولیه تاکنون اهمیت داشته، نقشه و نقشه ‌برداری است. تهیه نقشه ‌ها و  نقشه ‌برداری توسط افراد متخصص در این حوزه که با تحصیلات دانشگاهی مناسب، علم نقشه ‌برداری را فراگرفته‌ اند انجام می‌ شود.

نقشه ‌برداری به‌ مرورزمان و پیشرفت ‌های تکنولوژی، گسترش و توسعه زیادی پیدا کرد و در امور مختلف مورداستفاده قرار گرفت؛ بنابراین نقشه ‌برداری انواع مختلفی دارد که هرکدام از انواع آن متناسب با حرفه و زمینه خاصی کاربردی است.

در این مقاله قصد داریم با انواع نقشه ‌برداری و کاربرد‌های آن‌ ها آشنا شویم.

 

نقشه ‌برداری و کاربرد آن

 

نقشه ‌برداری علمی است که با استفاده از ابزار‌ها و روش‌ های گوناگون، داده و اطلاعات زیادی را جمع ‌آوری کرده و بعد از انجام فرایند‌ ها و مراحل مختلف، نقشه ‌برداری را انجام می‌دهند. نقشه ‌برداری را علم ژئوماتیک نیز می‌ نامند. در نقشه ‌برداری محاسبات ریاضی زیادی انجام شده و با علم هنر یعنی ادیت و آماده ‌سازی، تصاویر تلفیق می‌ شود و در نهایت عوارض زمین را به روی صفحاتی مانند کاغذ ‌ها و نرم ‌افزار‌ها نمایش می ‌دهند.

نقشه ‌برداری کاربرد‌ های زیادی دارد که بستگی به نوع آن دارد و هر کاربرد‌ها و ویژگی ‌های هرکدام منحصر‌به ‌فرد است. برای مثال؛ نقشه ‌برداری زیرزمینی در جمع ‌آوری اطلاعات مربوط به معادن و تونل‌ ها کاربرد دارد.

علاوه ‌‌بر این در نقشه ‌برداری باتوجه ­به نوع نقشه‌ برداری، از ابزار‌های مختلف و مختص آن استفاده می ‌شود، برای مثال؛ در نقشه ‌برداری هوایی، نقشه ‌برداری با پهباد و هواپیما‌های مجهز به دوربین از منطقه مورد نظر عکس ‌برداری می‌شود. 

 

انواع نقشه ‌برداری

 

به دلیل اهمیت بالای نقشه‌ برداری و کاربرد‌های زیادی که دارد، تقسیم ‌بندی‌ های مختلفی برای آن صورت ‌گرفته که یکی از تقسیم ‌بندی نقشه‌ برداری به شرح زیر است.

  • نقشه ‌برداری ژئودزی: یکی از اساسی ‌ترین پایه‌ های مکان ‌یابی است. با استفاده از این نقشه ‌برداری، سطح زمین و ابعاد آن اندازه ‌گیری و نمایش داده می‌ شود‌. ژئودزی به شاخه ‌های مختلف ژئودزی فیزیک، ماهواره ‌ای و دینامیک تقسیم می ‌شود.
  • نقشه ‌برداری توپوگرافی: در نقشه ‌برداری توپوگرافی علاوه بر نشان ‌دادن عوارض سطحی، ارتفاع نقاط به‌خوبی مشخص می ‌شود. این نقشه‌ها به دلیل نمایش پستی و بلندی‌ ها و عوارض مختلف در پروژه ‌های عمرانی کاربرد زیادی دارند و به مدیریت حوادثی مانند سیل و زلزله کمک زیادی می ‌کنند.
  • نقشه ‌برداری کارتوگرافی: نقشه‌ برداری کارتوگرافی اطلاعات جمع ‌آوری شده را ساده و گویا می‌ کند و ازآنجایی‌ که طراحی اندازه واقعی عوارض امکان ‌پذیر نیست با استفاده از کارتوگرافی، اندازه ‌ها به میزان مناسبی کوچک شده و به ‌صورت نقشه آماده می‌ شوند.
  • نقشه ‌برداری فتوگرامتری: نقشه ‌برداری فتوگرامتری به دو صورت زمینی و هوایی انجام می شود.

فتوگرامتری زمینی: در فتوگرامتری زمینی یا برد کوتاه با استفاده از دوربین‌ های مخصوص از منطقه موردنظر عکس ‌برداری می ‌شود و در جهت نقشه ‌برداری به کار گرفته می ‌شوند. ای نوع نقشه‌ برداری در زمینه ‌های پزشکی و باستان ‌شناسی کاربرد دارد‌.

فتوگرامتری هوایی: در فتوگرامتری هوایی نقشه‌ برداری با پهباد و نقشه ‌برداری با هواپیما یا ماهواره رواج دارد. یکی از متداول ‌ترین روش ‌های امروزه، نقشه‌ برداری با پهباد است که یک دوربین مناسب را بر روی پهباد نصب ‌کرده و بعد از قرارگرفتن در ارتفاع و منطقه موردنظر از جهات مختلف عکس ‌برداری می‌ شود‌. کاربرد این نوع نقشه ‌برداری برای مواردی مانند تعیین نوع خاک، توسعه شهری، مساحت اراضی و غیره کاربرد دارد. 

5

  • نقشه ‌برداری سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS): این نوع نقشه ‌برداری داده‌ های مکانی را جمع‌آوری، تجزیه‌ و تحلیل، پردازش می‌ کند که این نوع نقشه ‌برداری به اتخاذ تصمیمات مناسب به نقشه ‌بردار‌ها کمک می‌ کند.
  • نقشه‌ برداری ثبتی یا کاداستر: در این نقشه‌ برداری با استفاده از دوربین‌ های مخصوصی عکس‌ برداری شده و بعد از انجام مراحل مختلف نقشه ‌برداری کاداستر انجام می‌شود. نقشه‌ های ثبتی بعد از انجام فرایند‌ های مختلفی به نقشه ‌های utm تبدیل می‌شوند با استفاده از نقشه utm تعیین حدود اراضی، مساحت و مالکیت آن ‌ها مشخص می‌ شود.
  • نقشه ‌برداری هیدروگرافی (آب ‌نگاری): از  نقشه‌ برداری هیدروگرافی یا آب‌ نگاری برای تهیه‌ کردن داده از  عمق آب‌ دریاها، اقیانوس ‌ها و رودخانه‌ ها استفاده می ‌شود. برای اندازه‌ گیری عمق آب ‌ها از روش ‌های مختلفی و تجهیزات مناسب با این نوع نقشه ‌برداری استفاده می ‌شود‌.

برای مشخص‌کردن مسیر کشتی ‌ها و زیردریایی ‌ها از نقشه ‌برداری هیدروگرافی استفاده می ‌کنند و به‌ عنوان راهنما عمل می ‌کنند.  برخی از کاربرد ‌های دیگر این نقشه ‌برداری مشخص‌ کردن اندازه‌ جزرومد و همچنین مشخص ‌کردن لوله ‌های نفت و گازی که در زیر دریا تعبیه می ‌شوند کاربرد دارد.

  • نقشه‌ برداری سنجش‌ازدور یا (RS): در این نقشه‌ برداری داده ‌های مهمی  با استفاده از امواج الکترومغناطیسی که از سطح زمین بازتاب شده ‌اند به دست می ‌آید‌. این نقشه‌ برداری برای مواردی مانند ایجاد مدل رقومی از زمین و ایجاد نقشه ‌های پوششی کاربرد دارد.

 

زمینه ‌های نقشه‌ برداری

 

نقشه ‌برداری در زمینه‌ های متنوع و کاربردی فعالیت دارد که شامل موارد زیر هستند.

  • نقشه برداری شهری: باتوجه‌ به اینکه شهر‌ها عوارض طبیعی و مصنوعی زیادی دارند نقشه ‌برداری شهری کاربردی است. در نقشه ‌برداری شهری باید همه عوامل طبیعی و مصنوعی مورد توجه نقشه‌ بردار قرار گیرد. این نقشه‌ برداری برای طراحی و احداث مناطق شهری و روستایی و یا گسترش و پیشرفت آن‌ ها کاربرد دارد. در نقشه ‌برداری شهری باتوجه ‌به نوع عارضه از مقیاس‌ های بزرگ استفاده می ‌شود.
  • نقشه ‌برداری زمینی: در نقشه ‌برداری زمینی عوارض مختلف زمین با استفاده از دوربین ‌ها و تجهیزات مناسب عکس ‌برداری می ‌شود‌. در نقشه ‌برداری زمینی زوایا و اندازه ‌های عوارض به‌ صورت دقیق مشخص می ‌شود. این نقشه ‌برداری برای موارد مختلفی مانند ساخت راه ‌آهن، مساحت اراضی، نصب دکل ‌های مختلف، تعیین مساحت و غیره کاربرد دارد.
  • نقشه ‌برداری زیرزمینی: نقشه ‌برداری زیرزمین نیز با استفاده از تجهیزات ایمنی و دوربین و وسایل مختلف انجام می ‌شود. این نوع نقشه ‌برداری برای مواردی مهمی مانند معادن، تونل‌ها، چاه و مترو کاربرد دارد و اطلاعات و داده‌ های مناسبی را در این موارد در اختیار می‌ گذارد.
  • نقشه ‌برداری نظامی: نقشه ‌برداری نظامی در مناطق جنگی کاربرد زیادی دارد و با استفاده از آن‌ ها می ‌توان قسمت ‌های منطقه را تحت پوشش قرارداد و برنامه ‌ریزی‌ های مناسبی انجام داد همچنین برای مواردی مانند امور دفاعی و تعیین نقاط مختلف نظامی و دفاعی کاربردی است.
  • نقشه ‌برداری مسیر: به دلیل افزایش وسایل نقلیه و راه ‌های ارتباطی، نقشه برداری مسیر اهمیت زیادی دارد. در نقشه ‌‌برداری مسیر با استفاده از نقشه ‌های قدیمی و عکس ‌برداری از منطقه و انجام محاسبات مختلف، نقشه ‌برداری مسیر انجام می ‌شود. این نقشه ‌برداری برای طراحی و اجرای جاده‌ ها و راه ‌آهن و غیره کاربرد دارد.

6

نتیجه ‌گیری

 

باتوجه ‌به گستردگی عوارض زمین از جمله عوارض طبیعی و مصنوعی، نقشه ‌ها و نقشه ‌برداری کاربرد زیادی پیدا کرده ‌اند زیرا اطلاعات مختلفی را در زمینه‌ های گوناگون در اختیار قرار می ‌دهند تا بتوان با استفاده از آن‌ ها به پیشرفت در زمینه‌ های گوناگون دست پیدا کرد. نقشه‌‌ برداری  انواع مختلفی دارد که هرکدام ویژگی‌ ها و کاربرد‌ های خاص خود را دارد.

منبع:https://mohandesco.ir/

 

copied
ارسال نظر

خبرگزاری نظراتی را که حاوی توهین است منتشر نمی کند. لطفا از نوشتن نظرات خود به لاتین (فینگیلیش ) خودداری نمایید توصیه می شود به جای ارسال نظرات مشابه با نظرات منتشر شده، از مثبت و منفی استفاده کنید.