چه کسانی برق رایگان می گیرند؟
برق رایگان (امید) طرحی است که دولت مدت هاست برای نهادینه کردن الگوی مصرف میان مردم از آن نام می‌برد.
در جلسه اخیری که میان سران قوا و با حضور مقام معظم رهبری برگزار شد برای حل مشکلات اقتصادی به ویژه اقشار کم درآمد و ضعیف مطرح شد به طوری که برق و گاز افرادی که کم مصرف می‌کنند رایگان شود.
این موضوع در بودجه ۱۴۰۰ هم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و دولت برای اجرای آن منابع مالی خاصی را در اختیار وزارت نیرو قرار داده است.
این پیشنهادات از سوی وزارت نفت و نیرو مطرح شد و مقرر شد خانوار‌هایی که کم درصد مصارفشان پایین است هزینه‌ای از آن‌ها دریافت نشود و برعکس از مشترکانی که جزو افراد پر مصرف هستند مبالغ بیشتری دریافت شود.
نرخ ویژه آب و برق برای اقشار کم درآمد
محمدرضا پورابراهیمی عضو شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا هم در مصاحبه ای، ضمن اشاره به این پیشنهاد گفته است: از دیگر کمک‌هایی که ما می‌توانیم انجام دهیم، تأمین خدمات ارزان‌قیمت لازم در بحث آب، برق، گاز و تلفن است، به‌طور مثال می‌توانیم نرخ خدمات اقشار ضعیف را تخفیف دهیم یا در بحث الگوی مصرف سقف معافیت وزارت نیرو را (که می‌گوید اگر مصرف از یک حدی پایین‌تر باشد از پرداخت هزینه معاف می‌شوند) افزایش دهیم تا شامل افراد بیشتری شود.
امروز در کشور یارانه به مصرف انرژی پرداخت می‌شود، اما گویا پلکانی شدن و تعرفه گذاری بر بخش‌های مهم بخصوص آب، برق و گاز نتوانسته اصلاح روش مصرف مدیریت را مدیریت کند.
۳۶ میلیون مشترک در بخش خانگی
طبق آمار دریافتی از وزارت نیرو کشورمان در بخش خانگی ۳۶ میلیون مشترک دارد که از این تعداد ۶ میلیون به بخش‌های غیر خانگی اختصاص دارد، به طوری که تعداد مشترکان خانگی امروز به رقم ۸.۵ کمتر از الگوی مصرف، مصرف می‌کنند به طور کلی نیمی از مشترکان در روستا‌ها را شامل می‌شود.
وزارت نیرو با همکاری دولت طرحی را به عنوان برق امید از ابتدای ابان امسال اجرایی کرد به طوری که این طرح شامل خوش مصرف‌ها و با تخفیفات ویژه‌ای در جهت فرهنگ سازی بهینه مصرف برق انجام و به تصویب رسید، در این طرح مشترکان به سه دسته کم مصرف، خوش مصرف و پرمصرف تقسیم می‌شوند به طوری که برای هر دسته متناسب با منطقه محل سکونت، نحوه‌ی الگوی مصرف برق تعیین می‌شود. مشترکان برق به تناسب مشارکت در این طرح از مزایای تشویقی شامل تخفیف تا ۱۰۰ درصد تعرفه برق بهره مند می‌شوند.
خوش مصرف‌ها چه کسانی هستند؟
مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق کشور ، در خصوص جزئیات برق امید در کشور گفت: در این طرح مشترکان به سه دسته پرمصرف، خوش مصرف و کم مصرف تقسیم بندی می‌شوند و ما امیدواریم که اجرای طرح برق امید باعث هجرت دو گروه دیگر به جمع مشترکان کم مصرف شود.
او در ادامه با بیان این که ۳۶ میلیون مشترک برق در کشور وجود دارند که از این میان نزدیک به ۳۰ میلیون مشترک خانگی هستند، افزود: براساس آمار‌ها ۸.۵ میلیون مشترک خانگی در گروه کم مصرف‌ها و ۴.۵ میلیون نیز جزو مشترکان پرمصرف قرار دارند و الباقی هم مشترکانی هستند که در گروه خوش مصرف‌ها تقسیم بندی می‌شوند.
رجبی مشهدی ادامه داد: این طرح فرصت مناسبی برای همه مشترکان ایجاد می‌کند که مصرفشان را کم کنند و از تخفیف صد در صدی بهای برق برخوردار شوند.
او تصریح کرد: هدف از اجرای این طرح به هیچ عنوان کاستن از رفاه خانوار نیست بلکه به دنبال بهینه سازی مصرف و اختصاص آن بخش‌های تولیدی مانند کشاورزی و صنعتی هستیم.
رجبی مشهدی با اشاره به این که به طور مثال یک یخچال ۱۲ فوت در هر ۲۴ ساعت یک کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند، گفت: هرچه از یخچال و وسایل برقی با درجه انرژی بالاتر استفاده شود، میزان مصرف برق این نوع وسایل نیز کمتر خواهد شد.
سخنگوی صنعت برق همچنین پراکندگی جمعیت کم مصرف‌ها را در کشور تقریبا یکسان دانست و با بیان این که حدود ۳۰ درصد از مشترکان مناطق مختلف در این گروه قرار می‌گیرند، افزود: ۶۰ درصد از جمعیت کم مصرف‌های برق کشور در روستا‌ها و ۴۰ درصد نیز در مناطق شهری هستند، ولی ما امیدواریم با آگاه سازی و تبلیغات مناسب، جمعیت بیشتری به گروه‌های کم مصرف اضافه شوند.
رجبی مشهدی در عین حال در خصوص الگوی کم مصرفی در مناطق عادی و گرم نیز گفت: این الگو‌ها در حال بررسی‌های بیشتر قرار دارد، اما براساس آمار‌های موجود اگر الگوی کم مصرفی در مناطق عادی ۱۰۰ کیلووات ساعت در ماه است، این الگو در مناطق گرم ۴ برابر بیشتر و حدود ۴۰۰ کیلووات ساعت خواهد بود.
او افزود: براساس آمار‌های موجود، ۳۰ درصد از مشترکان خانگی در مناطق گرم نیز در جرگه کم مصرف‌ها قرار دارند.
سخنگوی صنعت برق گفت: با تبلیغات مناسب و اطلاع رسانی صحیح، تا ۱۰ درصد از مصرف برق مشترکان خانگی کاهش می‌یابد و به بخش‌های صنعتی و کشاورزی تزریق و باعث رونق بیشتر این بخش‌ها در کشور می‌شود.
رجبی مشهدی بیان کرد: ممکن است با اجرای این طرح در کوتاه مدت هزینه‌هایی به صنعت برق وارد شود چرا که باعث کاسته شدن از درآمد‌های برق خواهد شد، اما در بلند مدت و از دیدگاه اقتصادی صحیح، باعث کاهش سرمایه گذاری مورد نیاز برای احداث نیروگاه‌های جدید و تاسیسات مورد نیاز برای انتقال و توزیع خواهد شد که تنها برای ساعت‌های محدودی در سال مورد استفاده قرار می‌گیرند و این سرمایه گذاری را می‌توان به بخش‌های دیگر تزریق کرد.
او تصریح گفت: کاهش ۱۰ درصدی مصرف برق بخش خانگی از انتشار ۵ میلیون تن گاز‌های آلاینده به جو جلوگیری خواهد کرد.
سخنگوی صنعت برق در عین حال تصریح کرد: شکل گیری روند پایدار تامین برق نیز از دیگر محاسن این طرح به شمار می‌رود همانگونه که همکاری مشترکان در دو سال متوالی (امسال و سال گذشته) باعث شد تابستانی بدون خاموشی و تنها با رشد ۱۰ درصدی در پیک را شاهد باشیم.
رجبی مشهدی گفت: در کشور ۵۰ تا ۶۰ درصد انرژی بیشتر برای تولید کالا و خدمات مصرف می‌شود که با شاخص شدت انرژی سنجیده و بیان می‌شود و این روند در بخش خانگی هم وجود دارد، اما ما امیدواریم که اجرای این طرح به بهینه سازی مصرف برق در بخش خانگی کشور منتج شود.
سخنگوی صنعت برق کشور بیان کرد: ما به دنبال آن هستیم که طرح برق امید را به طرح‌های تشویقی در ساعت‌های پیک گره بزنیم و باعث کاهش مصرف برق در پیک ماه‌های گرم شویم.
طرح برق رایگان یا همان برق امید که از ابتدای آبان ماه امسال اجرا شد قرار است انتهای آذرماه خروجی این طرح و تعداد مشترکان که مشمول برق رایگان هستند مشخص شود.
قرار بود این طرح هم همانند برق برای آب هم اجرایی شود، ولی به دلیل چالش‌هایی از قبیل تفکیک کنتور‌ها که در واقع کار مشکلی است و قرار است در آینده نزدیک اجرایی شود در حال حاضر وجود ندارد چرا که از این طریق هم افراد کم درآمد هم می‌توانند همانند طرخ برق از تخفیفات ویژه‌ای برخوردار شوند.
در این باره محمدرضا بختیاری مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در نشست خبری که با حضور خبرنگاران برگزار شد در خصوص آب رایگان برای تهرانی‌ها گفت: برق مجانی یک کار خوبی بود و به ثمر رسید، ولی در خصوص آب در حال بررسی هستیم، چون معقوله آب با برق بسیار متفاوت است.
تخفیف صد درصدی برای مشترکان کم مصرف
همچنین رضا اردکانیان وزیر نیرو هم در خصوص تخفیف صد درصدی برای مشترکان کم مصرف گفت: می‌خواهیم از مشترکان خوش مصرف که الگو را رعایت می‌کنند قدردانی کرده و دعوت کنیم تا پرمصرف‌ها نیز به گروه کم مصرف‌ها بپیوندند و از تخفیف صد درصدی برخوردار شوند.
برای مشترکان پر مصرف هم دو برنامه مهم داریم که با انتخاب یکی و یا هر دو این‌ها می‌توانند عنوان پر مصرفی را از خود دور کرده و به جرگه خوش‌مصرف‌ها بپیوندند.
وزیر نیرو اظهار کرد: یکی از این برنامه‌ها کاهش مصرف از طریق آموزش به مردم توسط شرکت‌های مدیریت مصرف و استارتاپ‌هاست که با چه کار‌های ساده و کوچکی می‌توانند در بخش خانگی مصرف برق خود را مدیریت کرده و کاهش دهند.
اردکانیان اضافه کرد: یک راه حل دیگر هم که تدارک دیده شده استفاده از پنل‌های خورشیدی کوچک و نصب آن‌ها توسط مشترکان پرمصرف روی پشت بام‌ها و یا کولر‌های آبی است. کسانی که نیاز مالی دارند می‌توانند از طریق سیستم بانکی از این نظر وام کم بهره‌ای را دریافت کنند تا شرکت‌های مختلفی که از این طریق در توسعه نیروگاه‌های کوچک خورشیدی فعال می‌شوند این پنل‌ها را نصب کنند.
وی گفت: میزان برقی که از این طریق تولید می‌شود به راحتی به شبکه برق مشترکان وصل و می‌تواند مصرف آن‌ها را از شبکه سراسری کاهش داده و این‌ها هم از گروه پر مصرف‌ها خارج شوند.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: به همین خاطر برنامه‌ریزی شده که در ماه‌های باقی مانده از سال تدارک لازم برای این موضوع دیده شده و اجرای عملی کار هم حداکثر برای اول سال آینده گذاشته شود.
با این حال تعیین شاخص‌ها در زمینه کم مصرفی و یا خوش مصرفی در الگو‌های مصرفی آب و برق نیازمند یک بازنگری صحیح و دقیق است به طوری که به گفته وزیر نیرو ایا اجرای این طرح هم سال آینده با جدیت و یا با روی کارآمدن دولت جدید امکان پذیر است یا خیر؟
