چکیده : سپتیک تانک بعنوان ساده ترین و پرکاربردترین وسیله در تصفیه فاضلاب امروزه مورد توجه اکثر مردم قرار گرفته است. در این مقاله به معرفی انواع سپتیک می پردازیم.

سپتیک تانکهای‌‌‌‌‌ زیست محیطی یا همان سپتیک تانک اکولوژیکی به طور فزاینده ای در سایتهای ساختمانی که در آن اتصال فاضلاب وجود ندارد استفاده می‌شود. در حال حاضر گرایش بشر و متعاقبا جهان به استفاده بهینه از منابع زیرزمینی بالاخص آب و مصون سازی آن از اختلاط با منابع آلوده اعم از فاضلاب می‌باشد. سپتیک تانک همان راه‌حل بهینه جهت تصفیه و جداسازی فاضلابها از اختلاط با سفره‌های آب زیرزمینی به شمار می‌رود. پس این تجهیزات جزء ارزشمندترین اختراع بشر به شمار می‌رود.

سپتیک تانک اکولوژیکی که همان سپتیک پیش‌ساخته تک محفظه یا چند محفظه ای می‌باشد، یک نوع راه حل میانی بین مدل سنتی و تصفیه‌خانه خانگی است. این سپتیک تانکهای‌‌‌‌‌ محیطی با استحکام زیاد و مقاومت استثنایی از سایر سیستمهای تصفیه آب و فاضلاب متمایز می‌شوند. مخازن سپتیک اکولوژیکی تقریبا تجهیزات گران قیمتی هستند؛ از اینرو پیش از خرید سپتیک تانک بایستی مزایا و معایب آن و چگونگی انتخاب اندازه مناسب مخزن سپتیک اکولوژیکی و و هزینه ساخت آن را مورد مطالعه و ارزیابی قرار دهید. مخزن سپتیک تانک اکولوژی دیگر برای تصفیه نهایی نیازی به میدان زهکشی ندارد. تقریبا بیشتر سپتیک تانکهای مورد استفاده بشر در اقصی نقاط جهان از این مدل هستند. پس در ادامه هرگاه سخن از سپتیک به میان می‌آید هدف همان تصفیه خانه‌های اکولوژیکی می‌باشد.

آشنایی با مخزن سپتیک و اجزاء آن:

بیایید با این واقعیت شروع کنیم که یک مخزن سپتیک اکولوژیکی یک مخزن بدون زهکش است. از عناصر پیش‌ساخته آماده و خریداری شده قبلی مونتاژ می‌شود. در واقع، این آن را از مخازن سنتی (چاه فاضلاب) متمایز می‌کند، زیرا اصل عملکرد آن عملا یکسان است. بنابراین، فاضلاب را جمع آوری و تجزیه و در کف مخزن ته نشین میکند که در گذر زمان در فواصل زمانی مشخص باید توسط ابزار مشخص در مکانی مشخص تخلیه گردد. گاها اشتباهی از سپتیک به جای تصفه خانه فاضلاب خانگی استفاده می‌گردد. این دو از یکدیگر متفاوت می‌باشند. یک نوع محبوب تصفیه‌خانه فاضلاب خانگی، تصفیه‌خانه فاضلاب با زهکشی است که از یک مخزن برای تصفیه اولیه فاضلاب (به عنوان مثال، یک مخزن ته نشینی اولیه) و همچنین یک سیستم زهکشی (لوله‌های زهکش) تشکیل شده است. مخزن فاضلاب بدون سیستم زهکش در واقع یک سیستم دوستدار محیط زیست نامیده می‌شود و بنابراین آلاینده‌های موجود در آن به هیچ وجه به زمین نفوذ نمی‌کند و آنها را آلوده نمی‌کند.

انواع سپتیک تانک موجود در بازار:

دو مدل رایج سپتیک تانک در بازار عبارتند از:

• سپتیک پلی اتیلن
• مخزن سپتیک بتنی

سپتیک تانک پلی اتیلن سازگار با محیط زیست:

اکثر آنها دارای یک بخش دایره ای با دیوارهای کاروگیتی هستند که استحکام آنها را افزایش می‌دهد. این نوع از سپتیک تانک ها از لوله کاروگیت فاضلاب اساسا ساخته می‌شوند. این مخازن پلی اتیلن مدرن 100% جامد هستند و در برابر تغییرات دما و فشار زمین بسیار مقاوم هستند. سپتیک تانک پلی اتیلن نسبتا سبک می‌باشد، بنابراین حمل و نقل آن آسان است و معمولاً مونتاژ آن مشکل بزرگی نیست. با این حال، برای به حداقل رساندن خطر انفجار آن باید به درستی به زمین لنگر انداخته و فیکس گردد. سپتیک تانک پلی اتیلن به ویژه در زمینهای که چاه آب آشامیدنی وجود دارد توصیه می‌شود.

مخازن سپتیک بتنی

آنها بسیار قوی تر از سپتیک تانکهای‌‌‌‌‌ سنتی هستند که مستقیماً در محل ساخته می‌شوند. اغلب این پریفرم ها از بتن B20، B40 و مواد افزودنی ساخته می‌شوند که جذب آب را کاهش می‌دهند. مخازن بتن اکولوژیکی استحکام کامل را تضمین می‌کنند و در برابر فرآیندهایی که در فاضلاب رخ می‌دهد مقاومت می‌کنند. انواع مختلفی از سپتیک تانک پلی اتیلن و بتنی به حیث میزان خالص سازی فاضلاب و تعداد محفظه‌ها در بازار موجود است: مخازن سپتیک تک محفظه، دو محفظه و مخازن سپتیک مدولار.

به عنوان یک قاعده، ظرفیت مخازن سپتیک بتنی 6-12 متر مکعب است و مخازن با چنین ظرفیتی در حال حاضر برای استفاده توسط یک خانواده چند نفره مناسب هستند. هنگام تصمیم گیری برای خرید سپتیک بتنی بزرگتر، وزن آن باید در نظر گرفته شود، زیرا وزن آن می‌تواند به طور قابل توجهی بر کار مونتاژ تأثیر بگذارد. فراموش نکنید که مخزن فاضلاب با استفاده از یک دستگاه هیدرولیک به داخل ترانشه قرار داده می‌شود. علاوه بر این، دسترسی به چنین وسیله ای مستلزم یک زمین پایدار و سخت است.

مزایا و معایب مخازن سپیتک تانک فاقد میدان زهکشی:

سیستم فاضلاب مطمئناً برای بسیاری از ما کاربردی ترین راه حل است، اما در همه جا در دسترس نیست. مشکل اغلب به توسعه پراکنده سیستمهای فاضلاب مربوط می‌شود. بنابراین، اگر گزینه دیگری وجود ندارد، یک راه خوب برای مقابله با ناخالصی‌ها، نصب سپتیک فاقد سیستمهای‌‌‌ زهکشی است. مانند هر تجهیزی، سپتیک پیش‌ساخته بدون میدان زهکشی دارای مزایا و معایب منحصر به فرد می‌باشد.

مزایای سپتیک پیش‌ساخته

اول از همه، مخزن سپتیک پیش‌ساخته بسیار قوی است و همچنین در برابر تأثیر عوامل خارجی مانند فرآیندهای رخ داده در زمین یا فشارهای شدید و همچنین انواع مختلف خوردگی بسیار مقاوم است. از اینرو این مخازن برای محیط زیست بی ضرر است مشروط بر اینکه مطابق با الزامات ساخته شده باشد.

لجن خورده شده داخل مخزن سپتیک پیش‌ساخته بعنوان یک کود آلی ایده آل برای مزارعی که روزانه مقدار کمی‌آلاینده تولید می‌کنند بهینه است. این امر به عنوان مثال در مورد بهره برداری از استراحتگاه‌ها در تعطیلات تابستانی صدق می‌کند. بنابراین، برای کسانی که در انتظار اتصال به شبکه فاضلاب شهری به دنبال راه حل موقت هستند نیز ایده آل است.

همچنین لازم به ذکر است که سپتیک تانک پیش‌ساخته حتی در یک فضای کوچک نیز قابل نصب است.

قیمت سپتیک پیش‌ساخته در مقایسه با تصفیه خانه فاضلاب خانگی مقرون به صرفه می‌باشد. علاوه بر این، این سپتیک تانک به مداخله بسیار کمتری در ظاهر طراحی نیاز دارد.

معایب سپتیک تانک پیش‌ساخته (اکولوژیکی):

اگرچه قیمت سپتیک تانک پیش‌ساخته را می‌توان یک مزیت در نظر گرفت، اما در مقایسه با سرمایه گذاری در تصفیه خانه فاضلاب خانگی در مقایسه با سپتیک تانک سنتی، نسبتاً بالا خواهد بود. زیرا در تولید سپتیک اکولوژیکی از مواد با کیفیت تری استفاده می‌شود.

از ایرادت دیگر سپتیک پیش‌ساخته، تجمع زباله و لجن ها و فاضلاب شفاف و تخلیه منظم در فواصل زمانی می‌باشد که هزینه ای قابل توجه دارد. برخی نیز نگران نقص‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های‌‌‌‌‌ احتمالی طراحی هستند که می‌تواند باعث ایجاد بوی نامطبوع یا در بدترین حالت، نشت فاضلاب از چنین مخزنی شود. هنگام انتخاب سپتیک تانک سازگار با محیط زیست، باید به خاطر داشته باشید که برای نصب آن به مجوز خاصی نیاز دارید.

سپتیک تانک پیش‌ساخته یا سپتیک تولیدی در محل پروژه؟

بنابراین، با توجه به تمام جوانب مثبت و منفی باید ببینیم انتخاب کدام مدل برای شما بهتر است. بیایید با این واقعیت شروع کنیم که سپتیک تانکهای سنتی مستقیماً در محل ساخته می‌شوند و بنابراین بزرگترین مشکل آن، آب بندی است. متاسفانه اکثر این مخازن سنتی در حین استفاده به اندازه کافی آب بندی نمی‌شوند. در این حالت فاضلاب به داخل زمین نشت می‌کند و آلودگی آبها را به همراه دارد. به همین دلیل، افراد بیشتری سپتیک تانک‌های پیش‌ساخته را انتخاب می‌کنند که در برابر انواع آسیب‌ها، اعم از مکانیکی یا فشار زمین و همچنین در برابر خوردگی و سایر فرآیندهایی که در خاک رخ می‌دهد، بسیار مقاوم‌تر هستند. طول عمر مخازن فاضلاب پیش‌ساخته اغلب چند دهه تخمین زده می‌شود.

اهمیت تعبیه ونت خروجی بیوگازها بر روی سپتیک تانک:

مخازن فاضلاب باید همیشه دارای هواکش باشند، در غیر این صورت بوی نامطبوعی در حمام و محیط کاربری به مشام می‌رسد. دریچه خروجی بیوگازهای سپتیک معمولاً به شکل لوله ای است که به دریچه هوا با قطر 110 یا 160 میلی متر ختم می‌شود. چنین لوله ای باید حداقل نیم متر از سطح زمین بیرون بزند. علاوه بر این، نباید خیلی نزدیک به پنجره‌ها - نه کمتر از 5 متر و نه خیلی نزدیک به یک جاده عمومی‌- حداقل 2 متر از آن فاصله داشته باشد. همچنین، نصب ونت تهویه در بالای مخزن مورد نیاز است که با یک دریچه هوا به پایان می‌رسد. هوا از طریق اگزوز از مخزن سپتیک مکیده شده و به محل نصب خانه جریان می‌یابد. سپس از طریق رایزر فاضلاب که به دریچه تهویه هوا در پشت بام ساختمان ختم می‌شود به بیرون خارج می‌شود. به این ترتیب گازهای سمی مانند CO2 همراه با هوا آزاد می‌شود که نتیجه تخمیر بی هوازی آلاینده‌های وارد شده به سپتیک تانک است.

اهمیت آب بندی و نصب اصولی سپتیک

آنچه سپتیک پیش ساخته فاقد میدان زهکشی را از سپتیک سنتی متمایز می کند، اول از همه استحکام بسیار بالای آن نسبت به سایر مخازن تصفیه فاضلاب است. چرا این موضوع اینقدر مهم است؟

خوب، وقتی یک سپتیک تانک به اندازه کافی آب بندی نشده باشد، فاضلاب می تواند به آبهای زیرزمینی نفوذ کند، که به عنوان منبع آب آشامیدنی استفاده می شود. چنین وضعیتی بسیار خطرناک است، زیرا تهدیدی واقعی برای سلامتی و حتی جان افرادی است که از این آب (از چاه می آید) برای مصارف غذایی یا بهداشتی استفاده می کنند. در این حالت نه تنها باکتری‌های بیماری زا، بلکه ترکیبات شیمیایی نیز خطرناک هستند. بنابراین در مکانهایی که سیستم فاضلاب (سپتیک تانک) وجود ندارد، استفاده از آب لوله‌کشی توصیه می شود. در غیر این صورت، بایستی کیفیت آب را به طور مرتب بررسی کنید. هنگام بررسی و ارزیابی موضوع آب بندی سپتیک تانک، توجه به این نکته نیز مهم است که آبهای زیرزمینی می توانند به داخل سپتیک تانک نفوذ کنند و باعث پر شدن سریعتر آن شوند. به این ترتیب به سادگی به هزینه‌های جانبی سپتیک تانک ها اضافه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنیم.

طرح نصب سپتیک تانک هرگز نباید تصادفی باشد. این کد به وضوح بیان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند که در کجا و چقدر از ساختمان ها یا نرده ها می توانیم آنها را نصب کنیم. بنابراین در الزامات عمومی می توان خواند که مخزن فاضلاب باید حداقل 15 متر از ساختمان و به همان اندازه از چاه فاصله داشته باشد. اما در مورد مسیرهای ارتباطی یا حدود طراحی، این فاصله نمیتواند کمتر از 7.5 متر باشد.

سپتیک تانک یکپارچه و چند محفظه:

علاوه بر اندازه مخزن، شکل و جنس آن، مشکل مهم دیگری جهت انتخاب سپتیک اعم از تعداد اتاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های‌‌‌‌‌ تعبیه شده در مخزن نیز وجود دارد.

سپتیک تانک تک محفظه:

رایج‌ترین و در عین حال نادرترین نوع سپتیک، سپتیک تانک محفظه ای است. در این مدل زباله‌های مایع همراه با زباله‌های جامد در یک محفظه ذخیره و تجزیه می‌شوند، بنابراین مخزن به سرعت پر می‌شود. قیمت سپتیک تک محفظه ای کمتر است اما هزینه‌های تمیز کردن مکرر داخلی با استفاده از همزن آن را در دراز مدت غیراقتصادی می‌کند. مهمترین کاربرد مخزن سپتیک تک محفظه ای در یک منطقه کوچک است.

سپتیک تانک دو محفظه ای:

این مدل از مخازن فاضلابی در هر مکانی قابل استفاده است. به لحاظ ابعادی از مدل قبلی بزرگتر است. مخزن سپتیک تانک دو محفظه ای دارای یک دیواره مجزا است که مخزن را به دو قسمت تقسیم می‌کند. یکی برای نگهداری زباله‌های جامد و دیگری برای زباله‌های مایع است. این گزینه ایده آل تری برای تصفیه فاضلاب است، زیرا پس از تمیز کردن مناسب با کمک باکتری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های‌‌‌‌‌ خاص و زهکشی، فاضلاب مایع را می‌توان به میدان زهکشی هدایت کرد.

سپتیک تانک سه مرحله ای و چند محفظه ای:

مخزن سپتیک سه یا چند مخزن محفظه ای گزینه ای ایده آل برای تصفیه هر چه بهتر پساب مایع خروجی از سپتیک می‌باشد. در محفظه سومی در واقع فرآیند هوادهی با تزریق باکتریهای خاص صورت می‌پذیرد. این فرآیند به آنها اجازه می‌دهد تا با خیال راحت تجزیه شوند. پساب خروجی از سپتیک تانک سه مرحله ای یا بیشتر قطعا برای کاربردهای آبیاری زمینهای زراعی و... مفید و مناسب می‌باشد و میزان آلودگی منتشره آن به محیط زیست کمتر است.

قیمت سپتیک تانک

فوقا به انواع مخازن سپتیک از نظر متریال ساخت، فرآیند تصفیه و تجزیه، تعداد محفظه‌ها و ابعاد اشاره نمودیم. قطعا به هنگام خرید سپتیک تانک و برآورد قیمت باید به تمام این موارد توجه نمود. یک تولیدکننده مخزن سپتیک بر اساس این شاخصه‌ها و شاخصه‌های مازاد دیگر اقدام به تعیین قیمت سپتیک تانک می‌نماید. برخی در وب سایتهای خود قیمت تقریبی مخازن سپتیک را درج نموده اند و برای اطلاع از لیست قیمت سپتیک تانک برخی از شرکتها و وب سایتها نیز باید با واحد فروش و فنی آنها تماس برقرار نمایید. برای اطلاع از قیمت انواع سپتیک با ظرفیتهای انتخابی گروه صنعتی پایپ گستر پیشنهاد می‌کنیم با همکاران واحد فروش تماس برقرار نمایید.