الگوهای پرایس اکشن چیست؟

موفقیت در بازارهای مالی بیش از هر چیز به توانایی تحلیل بازار و به‌دست‌آوردن پیش‌بینی‌های درست از روند قیمت‌ها در آینده بستگی دارد. در میان روش‌های مختلفی تحلیلی، بررسی الگوهای پرایس اکشن یا رفتار قیمت، یکی از معروف‌ترین‌ها محسوب می‌شود. این روش خود زیرمجموعه‌ای از تحلیل تکنیکال است اما اساس تحلیل خود را بر بررسی اشکال و الگوهای نمودار قیمت دارایی موردنظر معطوف می‌کند. بسیاری از معامله‌گران از پرایس اکشن‌ها به‌عنوان معیار تصمیم‌گیری خود هنگام خرید و فروش استفاده می‌کنند.

در این مقاله، ضمن تعریف الگوهای پرایس اکشن و انواع کلی آن، به معرفی چهار الگوی مهم و پرکاربرد در بازارهای مالی ازجمله فارکس و ارز دیجیتال می‌پردازیم. با ما همراه شده و به‌منظور بهبود بازدهی معاملات خود با یکی از مهم‌ترین روش‌های تحلیل تکنیکال با ضریب اطمینان بالا آشنا شوید.

تعریف الگوی پرایس اکشن

در بازارهای مالی، هر دارایی یک نمودار قیمت دارد که در طول زمان و در مقیاس‌های زمانی مختلف، اشکال خاصی به خود می‌گیرد. تحلیل‌گران با بررسی روند تاریخی حرکت این نمودارها توانسته‌اند تشکیل برخی اشکال یا الگوهای تکراری روی آن‌ها را تشخیص دهند. اشکالی که پیش یا پس از شکل‌گیری آن‌ها رفتار قیمت تقریبا همواره مشابه بوده است. آنها به این الگوها براساس شکل ظاهری‌شان اسامی خاصی داده‌اند که بتوانند در تحلیل‌های خود به آن‌ها ارجاع دهند. به‌طورکلی به این اشکال، الگوهای پرایس اکشن (Price Action Pattern) گفته می‌شود.

تریدرها و تحلیل‌گران متخصص در تشخیص و تحلیل الگوهای پرایس اکشن، آن را بهترین روش پیش‌بینی قیمت‌ها می‌دانند. آنها معتقد هستند که نمودار تاریخی قیمت یک دارایی، تقریبا همه‌ی اطلاعات لازم درباره‌ی رفتار آن در آینده را به تریدر خواهد داد. بنابراین نیازی به اندیکاتورهای نسبتا پیچیده‌ی تکنیکال و بررسی شاخص‌های اقتصاد کلان در تحلیل فاندامنتال نیست. هرچند که می‌توان از آن‌ها نیز به‌عنوان افزایش‌دهنده‌ی ضریب اطمینان پیش‌بینی‌ها استفاده کرد.

نکته‌ی مهم در تحلیل پرایس اکشن مانند هر روش تحلیلی دیگری، تشخیص درست الگوها به‌دوراز پیش‌فرض‌ها و انتظارات روانی است. به همین دلیل، اساسا تریدری در این روش موفق‌تر است که بتواند تشخیص درست‌تری هم داشته باشد. او با تشخیص صحیح یک الگو و براساس سابقه‌ی رفتار قیمت دارایی پس از هر بار شکل‌گیری آن، می‌تواند نسبت به خرید یا فروش دارایی خود تصمیم‌گیری کند.

انواع کلی الگوهای پرایس اکشن

تا‌به‌حال ده‌ها الگوی پرایس اکشن کشف شده‌اند که همه‌ی آن‌ها را می‌توان تحت دو دسته‌ی کلی زیر تقسیم‌بندی کرد:

• الگوهای ادامه‌دهنده. تشکیل این الگوها موید ادامه‌دار بودن روند قیمت فعلی است. به این الگوها Continuation Patterns گفته می‌شود.

• الگوهای برگشتی یا بازگشتی. تشکیل این الگوها به‌عنوان نشانه‌ای از معکوس شدن روند قیمت‌ها در آینده درنظر گرفته می‌شود. به این الگوها Reversal Patterns گفته می‌شود.

هریک از این الگوها نیز خود به انواع صعودی و نزولی تقسیم می‌شوند. لازم به ذکر است که هر پرایس اکشن متشکل از حداقل دو کندل (Candle) یا شمع قیمتی است. همانطورکه می‌دانید هر شمع یا کندل، نشان‌دهنده‌ی قیمت دارایی در آغاز و پایان یک بازه‌ی زمانی مشخص است. این بازه‌ی زمانی می‌تواند بر اساس نوع نمودار، اعم از ساعتی، روزانه یا هفتگی متفاوت باشد.

چهار الگوی مهم پرایس اکشن

فارغ از اینکه انواع کلی پرایس اکشن چیست ؟ تاکنون الگوهای متعددی کشف شده‌اند که لزوما همه‌ی آن‌ها ضریب اطمینان بالایی ندارند. به این معنی که نمی‌توان به تکرار حرکت نمودار قیمت، پس از تشکیل همه‌ی الگوها به یک اندازه مطمئن بود. در طول سالیان درازی که از عمر بازارهای مالی می‌گذرد، برخی الگوها توانسته‌اند با اطمینان بیشتری نظر تحلیل‌گران را به خود جلب کنند. در ادامه، چهار الگوی اصلی و معروف پرایس اکشن را معرفی می‌کنیم.

الگوی مثلث

یکی از شناخته‌شده‌ترین الگوهای ادامه‌دهنده، الگوی مثلث یا Triangle است. این الگوها از دو خط اصلی تشکیل می‌شود که از اتصال کف‌ها یا سقف‌های قیمتی و سطوح مقاومتی و حمایتی به‌دست آمده‌اند. الگوی مثلث خود شامل انواع زیر است:

• مثلث بالارونده یا Ascending Triangle. متشکل از سطح مقاومت، به‌عنوان ضلع بالایی و کف‌های بالاتر بالارونده، به‌عنوان ضلع پایین‌تر.

• مثلث پایین‌رونده یا Descending Triangle. متشکل از سطح حمایتی به‌عنوان ضلع پایینی و سقف‌های پایین‌تر پایین‌رونده به‌عنوان ضلع بالاتر.

• مثلث متقارن یا Symmetrical Triangle. متشکل از سقف‌های پایین‌تر و کف‌های بالاتر. این الگو در شرایط بسیار نوسانی رخ می‌دهد و نشان‌دهند‌ی خروج زودهنگام بازار از نوسان و اتخاذ یکی از جهت‌های قبلی است.

الگوی سر و شانه

یکی از مهم‌ترین انواع الگوهای پرایس اکشن الگوی سر و شانه یا Head and Shoulders است. الگویی برگشتی که تشکیل آن به معنی احتمال بسیار زیاد بازگشت قیمت از روند فعلی‌اش در آینده نزدیک است. این الگو از چهار بخش اساسی زیر تشکیل می‌شود:

• شانه‌ی چپ (Left Shoulder)

• سر (Head)

• شانه‌ی راست (Right Shoulder)

• خط گردن (Neckline)

به‌طور معمول، در یک روند صعودی، دو شانه و سر این الگو سه قله‌ای هستند که هریک پس از یک روند صعودی شکل گرفته‌اند. روند قیمت پس از آن‌ها نیز نزولی و مجددا صعودی شده است. رفتاری که منجر به شکل‌گیری دو دره‌ی متوالی می‌شود که دومی از اولی، کف قیمت پایین‌تری دارد.

سر، معمولا پس از یک حرکت صعودی بزرگتر نسبت به روندهای صعودی منجر به شکل‌گیری شانه تشکیل می‌شود. خط گردن نیز از اتصال دره‌ها به‌دست می‌آید. این خط از سمت چپ تا میانه‌ی روند صعودی منجرشده به تشکیل شانه‌ی راست و از راست به میانه‌ی روند نزولی پس از تشکیل شانه‌ی راست می‌رسد. خط گردن در یک روند صعودی رو به پایین است.

درصورتی‌که سر و شانه در روند نزولی شکل بگیرد، به آن سر و شانه‌ی معکوس گفته می‌شود که سر آن، پایین‌تر از دو شانه‌اش است. در این الگو، سر و شانه‌ها حاصل روندهای نزولی و سپس صعودی هستند. خط گردن چنین روندی نیز رو به بالاست.

الگوی کندل انگالفینگ

دیگر الگوی بازگشتی معروف، الگوی انگالفینگ (Engulfing) است. این الگو، تنها از دو شمع تشکیل می‌شود و به همین دلیل، تشخیص درست آن از عهده‌ی هر کسی برنمی‌آید. الگوی کندل انگالفینگ برای پیش‌بینی روند حرکت قیمت‌ها در کوتاه‌مدت استفاده می‌شود و خود شامل دو نوع زیر است:

• نزولی؛ که در آن کندل اول صعودی و دومی نزولی و بزرگتر از اولی بوده و نشان‌دهنده‌ی نزولی شدن روند، پس از یک دوره‌ی صعودی است

• صعودی؛ که در آن کندل اول نزولی و دومی صعودی و بزرگتر است و نشان‌دهنده‌ی صعودی شدن روند پس از یک دوره‌ی نزولی است.

الگوی فنجان و دسته

یک مثال خوب از الگوهای ادامه‌دهنده، الگوی فنجان و دسته یا Cup and Handle است. شکل آن نیز از عنوانش مشخص بوده و با وقوع آن در هر روند قیمتی، می‌توان تا حد زیادی از ادامه همان روند مطمئن بود. فنجان معمولی U شکل در روندهای صعودی و فنجان برعکس در روندهای نزولی تشکیل می‌شود. به الگوی U معکوس در روندهای نزولی، الگوی فنجان و دسته‌ی معکوس گفته می‌شود.

فنجان و دسته در روندهای صعودی از دو قله و دو دره‌ی یکی در میان تشکیل می‌شود که قله‌ی دومی لزوما از اولی بالاتر است. در روندهای نزولی نیز جای قله‌ها و دره‌ها عوض شده و قله‌ی دومی لزوما پایین‌تر از اولی است.

سخن آخر

معامله در بازارهای مالی، نیازمند به تسلط بر حداقل یکی از روش‌های تحلیل قیمت است. تحلیل الگوهای پرایس اکشن، یکی از مهم‌ترین این روش‌هاست. این الگوها خود شامل به دو نوع کلی بازگشتی و ادامه‌دهنده بوده و روی نمودار قیمت دارایی‌ها تشکیل می‌شوند. آن‌ها نشان‌دهنده‌ی حرکت احتمالی روند در آینده هستند. با تشخیص درست و انجام اقدامات به‌موقع پس از وقوع این الگوها قطعا بازدهی معاملات‌تان بهبود می‌یابد.